دورترین اَبَرسیاهچاله فعال کیهان شناسایی شد

تلسکوپ جیمز وب درحالیکه مشغول رصد یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌های کیهان به نام «GN-z11» می بود، موفق به شناسایی دورترین اَبَرسیاهچاله فعال کیهان با جرم نزدیک به ۲ میلیون برابر جرم خورشید شد که با سرعتی سرسام‌آور مواد را به سمت خود کشیده و می‌بلعد!

کهکشان GN-z11 یکی از جوان‌ترین و در عین حال یکی از دورترین کهکشان‌هایی است که تا بحال منجمان موفق به شناسایی و رصد آن شده‌اند. این کهکشان وقتی که کیهان تنها ۴۳۰ میلیون سال عمر داشت، به‌وجود آمده است (عمر کل کیهان نزدیک به 13.۸ میلیارد سال تخمین زده شده است).

کهکشان GN-z11 در ابتدا توسط تلسکوپ فضایی «هابل» شناسایی شد و درخشش شگفت آن جهت شد تا منجمان به کشف رموز آن بپردازند. اکنون دانشمندان موفق شده‌اند از برخی اسرار آن پرده بردارند.

کشف دورترین ابرسیاهچاله فعال در کیهان با تلسکوپ جیمز وب

مطالعات تازه که به پشتیبانی داده‌های تلسکوپ جیمز وب انجام شده است، مشخص می کند این کهکشان دربردارنده یک سیاهچاله ابرپرجرم در مرکز خود است که به‌شدت درحال بلعیدن مواد اطراف است. این سیاهچاله اکنون به گفتن دورترین ابرسیاهچاله فعال در کیهان شناخته می‌شود.

دانشمندان جرم این سیاهچاله را نزدیک به ۲ میلیون برابر جرم خورشید تخمین زده‌اند و علت درخشندگی کهکشان GN-z11 را نیز وجود همین سیاهچاله ابرپرجرم در مرکز آن می‌دانند. سیاهچاله‌های فعال که مواد را به شدت به‌سمت خود می‌کشند، به شدت درخشان‌اند.

وجود گاز زیاد متراکم در مرکز کهکشان، وجود عناصر شیمیایی یونیزه در همین ناحیه و یافتن تاثییر بادهای زیاد قوی که توسط کهکشان به بیرون رانده شده‌اند، از نشانه‌های وجود سیاهچاله‌های فعال ابرپرجرم است که خوشبختانه دانشمندان موفق شده‌اند هر سه تاثییر نشانه مذکور را در مطالعات خود از این کهکشان بیابند و درنهایت وجود این چنین سیاهچاله شگفت‌انگیزی را اثبات کنند.

علاوه‌براین، تیم فرد دیگر از محققان که همزمان بر روی داده‌های طیف‌سنجی جیمز وب از این کهکشان مطالعه می‌کردند، فهمید وجود یک توده گاز هلیوم در اطراف کهکشان مذکور شدند. دانشمندان نظر دارند اولین نسل از ستارگان در عالم از هیدروژن و هلیوم راه اندازی شده‌اند.

بعد وجود این چنین توده گازی که تنها عنصر آن هلیوم است و خبری از عناصر شیمیایی سنگین در آن نیست، می‌تواند ردپایی از محل تولد اولین ستارگان کیهان را در اختیار دانشمندان قرار دهد. تولد این ستارگان نشان‌دهنده یک تحول اساسی در تاریخچه کیهان است که طی آن عالم از حالتی تاریک و خالی از هرگونه ماده به محیطی با ساختار زیاد پیچیده جاری تبدیل شده است.

دانشمندان در مطالعات بعدی خود تصمیم دارند توده گاز هلیومی را عمیق‌تر کاوش کنند تا نشانه‌های فرد دیگر از تولد اولین ستارگان عالم اشکار کنند. این چنین مطالعه دقیق‌تر سیاهچاله ابرپرجرم مرکزی این کهکشان در برنامه کار آن‌ها است.