همکاران سیستم تا دو سال دیگر سرویس ابری هوش مصنوعی اراعه می‌کند_آیندگان

«همکاران سیستم» جزو شرکت‌های پیشگام درزمینه به‌کارگیری رایانش ابری در ایران است و از نزدیک به ۸ سال پیش و وقتی که مفهوم رایانش ابری و کلاد چندان در سرزمین شناخته‌شده نبوده است، انتقال سرویس‌ها و نرم‌افزارهای خود به ابر را اغاز کرد. این شرکت در سال‌های تازه یک قدم دیگر نیز در این عرصه برداشت و شرکت «ابرآمد» را برای اراعه خدمات ابری به دیگر کسب‌وکارها و سازمان‌ها تأسیس کرد. «مانی قاسمی» در او گفت‌وگویی اینستاگرامی با «فرید فولادی»، رئیس هیئت‌مدیره همکاران سیستم، در رابطه رایانش ابری، حالت آن در ایران و این چنین برنامه‌های همکاران سیستم در این عرصه سخن بگویید کرده است.

فولادی در این او مباحثه این چنین خبرهای تازه‌ای را با دیجیاتو در بین گذاشت؛ این شرکت نخستین دیتاسنتر خود را تأسیس کرده و به اراعه سرویس‌های اختصاصی هوش مصنوعی ظرف یکی، دو سال آینده فکر می‌کند. در ادامه مشروح او گفت‌وگوی فولادی با دیجیاتو را می‌خوانید.

برای اغاز او مباحثه، بد نیست تعریفی ابتدایی از رایانش ابری اراعه دهید و بگویید چرا در دنیا این‌این چنین اهمیت اشکار کرده است؟

در تعریف ساده، رایانش درواقع به‌معنی به‌اشتراک‌گذاشتن منبع های و کامپیوترها با دیگران روی یک محیط است تا آن‌ها بتوانند به‌صورت اشتراکی از این منبع های منفعت گیری کنند. به‌جای این که منبع های ملزوم همانند سی‌پی‌یو، هارد، رم و… را خودمان بخریم، می‌توانیم از منبع های اشتراکی منفعت گیری کنیم. با دقت به این که مبحث شبکه در دنیا زیاد پیشرفت کرده و شرایط آن خوب است، این‌ها را یکجا گذاشته‌اند و آن را به اشتراک می‌گذارند تا دیگران از آن منفعت گیری کنند و این منفعت گیری اشتراکی یک‌سری مزایا به‌وجود می‌آورد که ازجمله آن رایانش ابری است. یقیناً این یک تعریف عمومی از رایانش ابری است. یادمان باشد که رایانش ابری محدود به کامپیوتر نیست، بلکه به نرم‌افزار، پلتفرم‌ها و هرآنچه که از آی‌تی می‌توان به اشتراک گذاشت، مربوط می‌شود و دیگران به‌اندازه‌ای که ملزوم دارند، می‌توانند در بستر کلاد از آن منفعت گیری کنند.

با دقت به پیشرفتی که در جهان درزمینه رایانش ابری به‌وجود آمده، در ایران حالت رایانش ابری چطور است؟ آیا از مهاجرت به ابر استقبال می‌شود؟

در ابتدا بگویم که یک وجه رایانش ابری، وجه ‌تکنولوژی است که علتشده شما بتوانید منبع های اشتراکی در اختیار بگذارید. اما وجه دیگر آن، وجه کسب‌وکاری و کاربردی آن است که تحول بزرگی را به‌وجود آورده و نوشته مهم کلاد همین تحول بزرگ است. درواقع کلاد تنها یک فناوری همانند موبایل و… نیست، بلکه یک تحول است.

ما اکنون نیز از کلاد، حتی از کلادهای خارجی، به‌کرات منفعت گیری می‌کنیم؛ از گوگل روی تلفنهای‌مان گرفته تا مایکروسافت یا دراپ باکس و… همه این‌ها پایه و اساسشان کلاد است. از طرفی، در داخل سرزمین نیز سرویس‌هایی که داریم و منفعت گیری می‌کنیم، به مدد کلاد در اختیار ما قرار گرفته است و اگر مفهوم کلاد نبوده است، نمی‌شد این‌ها را هم در اختیار گذاشت. بعد از این مفهوم در ایران نیز منفعت گیری می‌کنیم. اما اگر سوال این است که منفعت گیری مناسبی از آن می‌کنیم یا به‌قدر کافی به‌سمت آن مهاجرت کرده‌ایم یا نه، جواب منفی است. اگرچه به نظر من مهاجرت به کلاد اغاز شده و با شدت هم پیش خواهد رفت. درعین‌حال ما محدودیت‌هایی در این مهاجرت داریم که باید درنظر گرفته شوند.

به‌صورت ملموس‌تر توضیح می‌دهید که در ایران حالت به چه شکل است؟

صرف‌نظر از کاربرد‌های شخصی رایانش ابری، اگر سوال این است که رایانش ابری به ایران آمده است یا خیر، دو عامل را باید درنظر بگیریم؛ عامل اول این است که سرویس‌های رایانش ابری در داخل سرزمین اراعه ‌شود. در این مورد می‌توان او گفت که سرویس‌های رایانش ابری کم‌وبیش اراعه شده است و برخی شرکت‌ها در این عرصه فعال می باشند. عامل دوم هم این است که ما برای حرکت به‌سمت کلاد قانع شویم؛ یعنی کسب‌وکارهایی که تا اکنون منبع های لازمشان را خریداری می‌کردند، حاضر باشند که اطلاعاتشان را به ابر منتقل کنند.

در دنیا برای بازدید مقدار منفعت گیری از ابر، این نوشته را درنظر می‌گیرند که چه مقدار اطلاعات مهم و حساس شرکت‌ها و سازمان‌های هر سرزمین روی ابر قرار گرفته است. این شاخص به ما مشخص می کند که چه مقدار به‌سمت رایانش ابری حرکت کرده‌ایم. اکنون اگر این شاخص را مبنا قرار دهیم، به نظر من فاصله جدی در مهاجرت به ابر با دنیا داریم. اما خود ما حداقل سه هزار مشتری برای این خدمات داریم که مشخص می کند حرکت اغاز شده است. این که سه هزار شرکت حاضرند داده‌هایشان را روی ابر ببرند و به‌جای خریدن نرم‌افزار از سرویس نرم‌افزار به‌گفتن خدمت (SaaS) منفعت گیری کنند، مشخص می کند که حرکت سرزمین در این عرصه اغاز شده است.

برآوردهای ما مشخص می کند که تا سال ۲۰۲۵، نزدیک به ۷۵ درصد داده‌های سازمان‌ها در جهان روی ابر قرار می‌گیرد. این برآورد مشخص می کند که ما در این عرصه عقب‌ماندگی بسیاری داریم. تا این مدت هم در ایران افرادی می باشند که نظر دارند باید کامپیوترها و منابعشان کنار دستشان باشد. احتمالا هم نمی‌دانند نگهداری دیتا روی کامپیوتر با منفعت گیری از رایانش ابری و منفعت گیری از مزایای آن، چه تفاوتی دارد.

رایانش ابری چه مزایایی تشکیل می‌کند؟

ابتدا باید بدانیم که هنگامی می‌گوییم اطلاعات و داده‌ها مهم می باشند، منظورمان فقط داده‌های سازمان‌های بزرگ نیست؛ بلکه هر کسب‌وکاری در هر اندازه‌ای، داده‌های زیاد مهمی دارد. این‌طور نیست که اگر کسب‌وکاری کوچک باشد، داده‌هایش هم بی‌اهمیت باشد. این داده‌های مهم را باید به‌گفتن دارایی سازمان‌ها ببینیم که باید در جایی نگهداری شود. اگر این داده‌ها روی سیستمی که خریداری کرده‌ایم نگهداری شود، حالت آن‌ها چطور است و چه مقدار قابل منفعت گیری خواهند می بود؟ در جواب می‌توان او گفت که این داده‌ها از یک لحاظ امنیت ندارند، همیشه در دسترس نیستند و هزینه‌ مترتب بر آن نیز از جنس هزینه اندوخته‌ای (CAPEX) است؛ چون اگر سیستم و داده‌ها از این بروند، سازمان ناچار باید مجدد سیستم تهیه کند و داده‌ها را در آن ذخیره کند و یقیناً که هزینه فقط به خرید سخت‌افزار و سرور محدود نمی‌شود.

در روبه رو، ازجمله مزایای رایانش ابری می‌توان به این موارد اشاره کرد:

منفعت گیری از ابر به هزینه اندوخته‌ای بزرگی نیاز ندارد. نیاز نیست در ابتدا هزینه هنگفتی انجام شود؛ بلکه پرداخت هزینه به طور تدریجی و به اندازه منفعت گیری از منبع های خواهد می بود. به این ترتیب انعطاف هم وجود دارد و می‌توان منفعت گیری از منبع های را در صورت لزوم افت داد که به این ترتیب، هزینه‌ها هم افت می‌یابد.

این چنین منابعی که تهیه و از آن منفعت گیری می‌شود، به طور ۷ در ۲۴ (هفت روز هفته و ۲۴ ساعته) از هر کجای دنیا در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. فکر کنید سروری خریده‌ و تجهیز کرده‌اید و اکنون می‌خواهید از خانه با آن کار کنید. برای این کار به اینترنت و آی‌پی معتبر نیاز دارید. اما با آی‌پی معتبر، هکرها هم به سراغ شما می‌آیند. به این علت باید فایروال بخرید و شخصی آن را برای شما تنظیم کند. اما فایروال هم به تنهایی کافی نیست و مسایلی همانند امنیت سیستم عامل و روزآمدسازی مدام کامپیوتر هم وجود دارد. به این ترتیب هزینه زیاد بسیاری متحمل می‌شوید و هیچ کدام از اهداف‌تان نیز محقق نشده است. در صورتی که با انتقال همین داده‌ها به ابر، می‌توانید از هر جای دنیا و در هر وقتی به آنها دسترسی داشته باشید، در حالی که امنیت آنها نیز بر مسئولیت فردی است که سرویس را در اختیارتان گذاشته است. امنیت هم تنها به این معنی نیست که هکرها نتوانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند، بلکه امنیت یعنی داده‌ها پاک نشوند، همیشه در دسترس باشند و خیالمان راحت باشد که این داده‌ها در جای مطمئنی می باشند. بعد با رایانش ابری، امنیت برقرار می‌شود، هزینه‌ها متعارف شده و مقیاس‌پذیری تشکیل می‌شود.

به نوشته امنیت اشاره کردید؛ احتمالا سمت دیگر ماجرا، یعنی خدمات‌گیرنده هم این دغدغه را داشته باشد که اگر دیتا دست خودش باشد، خیالش راحت‌تر است تا این که نداند دیتا دست چه فردی است. به نظر می‌رسد یکی از با اهمیت ترین دلایلی که مهاجرت به‌سمت ابر صورت نگرفته، همین است. چه مقدار می‌توان به سرویس‌دهنده‌ای همانند همکاران سیستم در این عرصه مطمعن کرد؟

افرادی به سادگی قانع می‌شود به ما مراجعه می‌کنند که یک بار دیتایشان را از دست داده‌اند. وقتی که از امنیت سخن می‌زنیم، طبق معمولً فقط نوشته دسترسی به ذهنمان می‌رسد که چه فردی به داده‌های من دسترسی دارد. هر سرویس‌دهنده کلاد ضمانت می‌دهد که به داده‌های شما دسترسی نخواهد داشت و واقعاً هم دسترسی ندارد؛ یعنی نمی‌تواند به‌راحتی به آن دسترسی اشکار کند، ضمن این که شما می‌توانید قاعده‌های خود را برایش تنظیم کنید. دوماً سرویس‌دهنده کلاد وقتی می‌تواند به داده‌های شما دسترسی داشته باشد که ضمانت داده باشد، که قطعاً بهتر از این است که هکرها به آن دسترسی داشته باشند. اما اصل امنیت آن است که داده‌ها از بین نروند و همیشه در دسترس باشند.

خوشبختانه اعتبار برند همکاران سیستم جهت شده است که سازمان‌ها و دیگران به راحتی به ما مطمعن کنند و دیتایشان را به ما بسپارند. همان طور که گفتم سه هزار شرکت نرم‌افزاری از سرویس یا نرم‌افزاری که به‌گفتن خدمت خریده‌اند، منفعت گیری می‌کنند. هنگامی مشتری راهکارهای ابری (Cloud Solution) ما را می‌خرد، می‌تواند از هر کجای دنیا از سرویس‌ها منفعت گیری کند. علاوه‌براین، خودش می‌تواند دسترسی‌ها را محدود کند؛ برای مثالً بگوید از یک سری نقاط خاص دسترسی به به سرورها مسدود شود یا از نقاط خاصی به داده‌ها دسترسی داده شود. حتی ما دسترسی بچه‌های حمایتبه داده‌های مشتری را قطع کرده‌ایم. یعنی تیم حمایتنیز به دیتاهای مشتری دسترسی ندارد. اتفاق دلنشین آنکه ما دو، سه سال پیش فکر می‌کردیم که به گمان زیادً مشتری‌های متوسطی که اطلاعاتشان چندان نگرانشان نمی‌کند به‌سمت کلاد می‌آیند، اما دیدیم که مشتریانی که آنلاین‌ بودن برایشان زیاد مهم و حیاتی است، همانند شرکت‌های پخش که ساعت ۴ صبح بارگیری می‌کنند و شرکت‌هایی همانند خرده‌فروشی‌ها که درلحظه کار می‌کنند، به‌راحتی به ابر مهاجرت می‌کنند.

حس من این می بود که استقبال کسب‌وکارهای کوچک از کلاد زیاد تر باشد؛ اما بر پایه توضیح شما، سازمان‌های بزرگ چون آنلاین ‌بودن برایشان مهم است، استقبال بیشتری نشان خواهند داد.

درواقع این نوشته به بلوغ سازمان، بلوغ تیم آی‌تی آن و به نگاه آنهابه آی‌تی برمی‌گردد. ما در سازمان‌های بزرگ با تعبیر معکوسی از مزیت‌های کلاد روبه رو می‌شویم. سازمان‌های بزرگ می‌گویند که ما آن را خودمان تشکیل می‌کنیم، همه هزینه‌ها را انجام می‌دهیم و نیروی آی‌تی متخصص هم داریم. سازمان‌ها وقتی ناچار بودند همه این امکانات را داشته باشند، اما آیا الان هم مجبورند همه این‌ها را فراهم کنند و هزینه‌های آن را بپردازند؟ آیا تیم سازمان با تیم شرکت ارایه دهنده خدمات ابری که ۷۰ یا ۱۰۰ نفر متخصص دارد، مساوی است؟ آیا در سازمان‌های بزرگ می‌توانند SOC راه بیندازند و ۷ در ۲۴ امنیت را برقرار کنند؟ کلاد پروایدرها همه این خدمات را اراعه خواهند داد. خود ما یک تیم ۵ نفره داریم که ۷ در ۲۴ مانیتور می‌کنند. اگر سازمانی بخواهد ساختاری شبیه یک شرکت ارایه دهنده ابر تشکیل کند، باید هزینه گزافی را متقبل شود. اما تشکیل این ساختار برای شرکت‌های ابری به‌صرفه است؛ چون منبع های را بین مشتریان متعدد به اشتراک می‌گذارند.

در سخن بگویید‌هایتان به مدیران آی‌تی اشاره کردید. فکر می‌کنم مدیران آی‌تی، به‌خصوص در شرکت‌های کوچک‌تر، ترجیح خواهند داد که مباحث آی‌تی به‌صورت داخلی انجام شود تا به‌نوعی وابستگی سازمان به آن‌ها بالا برود. آیا این برداشت درست است؟

امکان پذیر علت این نباشد که بخواهند وابستگی به خودشان بالا برود؛ احتمالا از سر دلسوزی برای سازمان اینش طور عمل کنند تا خودشان ناظر بر کار باشند. اتفاقاً این تفکر در سازمان‌های بزرگ‌تر رایج‌تر است. چون مدیران آی‌تی در سرزمین ما نگاه زیرساختی و شبکه‌ای نیرومندتری نسبت به نگاه نرم‌افزاری دارند طبیعی است که از این منظر به منافع سازمان خودشان می‌پردازند. ولی نظر می‌کنم که مهندسین آی‌تی از زاویه تداوم خدمات، امنیتی که رایانش ابری برای سازمانشان به ارمغان می‌آورد و نیز آسایش خودشان، به نوشته دقت کنند. در این صورت قطعاً به رایانش ابری روی می‌آورند و زمان و انرژی و توان‌شان را صرف کارهای مهم‌تری همانند تحلیل داده‌ها، منفعت گیری بهینه از نرم‌افزارها، به‌کارگیری هوش مصنوعی و از این قبیل خواهند کرد.

با دقت به اتفاقاتی که طی چند سال تازه برای اینترنت افتاده و دسترسی مدام قطع می‌شود، این نوشته من را به‌گفتن مدیر یک کسب‌وکار دلواپس می‌کند که بخواهم از رایانش ابری منفعت گیری کنم و وابستگی بالایی به این سیستم داشته باشم؛ در این اوقات و درصورت قطع اینترنت هم می‌توان به دیتاها در کلاد دسترسی داشت؟

این قطعاً نگرانی به‌جایی است. اگر اینترنت قطع شود، چه می‌شود؟ اول باید توضیح دهیم که سرورها کجا می باشند؛ سرورها داخل ایران می باشند، بعد اصولاً وابستگی به اینترنت نداریم و این سرویس‌ها روی شبکه داخل سرزمین قرار می‌گیرند. بعد قطع‌شدن اینترنت مساوی با قطع‌شدن اتصال شما به دیتاسنتر نیست. وقتی اتصال به دیتاسنتر قطع می‌شود که رینگ فیبر سرزمین قطع شود. در این صورت بانک‌ها و باقی کسب‌وکارها نیز قطع خواهد شد. ولی توانایی‌ای که الان وجود دارد، این است که قطع شدن شبکه داخلی زیاد کم اتفاق می‌افتد. درست است که اینترنت مسائل خاص خود همانند فیلترینگ را دارد، اما شبکه داخلی محدودیت ندارد. سرورهای ما روی شبکه داخلی می باشند و خیالمان راحت است که تا وقتی که بانک‌ها مشغول به فعالیت می باشند، ما نیز فعال خواهیم می بود.

درمورد «ابرآمد» سخن بگویید کنیم که برند شما در حوزه رایانش ابری است. حالت ابرآمد چطور است؛ چند مشتری دارد و چه جایگاهی برای آن در همکاران سیستم متصور هستید؟

یک استراتژی در همکاران سیستم وجود دارد که از سال ۹۸ مبنای کار و زندگی همکاران سیستم بوده است. ما از سال ۹۵ کارکردن روی رایانش ابری را اغاز کردیم. درواقع در سال ۹۵ برای اولین‌بار «راهکاران» را روی کلاد اراعه کردیم. می‌دانستیم که دنیا به این سمت می‌رود، اما نمی‌دانستیم که ما با چه سرعتی و یا با چه شیبی می‌توانیم به این سمت حرکت کنیم. از ۹۵ تا ۹۸ تست کردیم و در سال ۹۸ توانستیم به استراتژی « Cloud First» برسیم؛ یعنی همه‌چیز روی کلاد برود. این استراتژی از سال ۹۸ تا بحال در همکاران سیستم جستوجو می‌شود و امیدوارم طی چند سال آینده، همه‌چیز همکاران سیستم را روی ابر ببریم. در سال ۹۸ که به این نتیجه رسیدیم، اولین سوال این می بود که زیرساخت را چطور فراهم کنیم؟ در آن زمان به‌سراغ شرکت‌هایی رفتیم که در ایران سرویس می‌دادند؛ اما به این نتیجه رسیدیم باید خودمان زیرساخت‌ها را فراهم کنیم و درواقع شرکتی تأسیس کنیم که این زیرساخت‌ها را فراهم ‌کند. بعد از تامین زیرساخت‌ها به این فکر کردیم که چرا آنها را در اختیار مشتریان نگذاریم؟ این چنین فکر کردیم که اگر استراتژی ما Cloud First است، چرا مشتریان همکاران سیستم نباید این چنین راهبردی را داشته باشند؟ این راهبرد  جهت تاسیس شرکت «ابرآمد» شد تا بتوانیم زیرساخت را قوت ببخشیم و آن را به مشتریان‌مان هم تعمیم بدهیم. برای ما در این عرصه کیفیت اصل اول می بود. داده‌‌های مشتریان همکاران سیستم، داده‌‌های حساسی است، بعد بهترین کیفیت باید به آنها اراعه شود. یقیناً این ایده‌آل هزینه‌های خاص خودش را هم داشت و ما هم پذیرفتیم که این هزینه‌ها را پرداخت کنیم. یقیناً مسیری که از سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ در ابرآمد طی کردیم چندان مناسب نبوده است؛ اما از ۱۴۰۰ تا بحال، ابرآمد حالت رو به رشدی داشته و اکنون ۶۰ نفر پرسنل دارد که همه متخصص می باشند. ما در ابرآمد نزدیک به ۴ یا ۵ هزار ماشین‌مجازی داریم که در دیتاسنتر ما کار می‌کنند. از طرف دیگر، به مشتریان که عمدتا سازمان‌های بزرگ می باشند، سرویس می‌دهیم. این چنین اکنون ۳۰۰ یا ۴۰۰ مورد از مشتری‌ها نیز می باشند که نرم‌افزارهای متنوع یا حتی نرم‌افزارهایی را که از همکاران سیستم خریده‌اند، به ابرآمد آورده‌اند و از سرویس‌های ما منفعت گیری می‌کنند. از نظر من، با اهمیت ترین کار این است که سرویس مدیریت‌شده به آنها اراعه می‌دهیم؛ یعنی آنتی ویروس، کنترل امنیت، بکاپ وغیره، همه را خودمان برایشان انجام می‌دهیم تا شرکت‌ها هیچ دغدغه‌ای در این عرصه‌ها نداشته باشند.

از نظر دیگر ما با اندوخته‌گذاری که در دو سال تازه انجام داده‌ایم، دیتاسنتر خودمان را تأسیس کرده‌ایم که فکر می‌کنم تا یک یا دو ماه دیگر می‌توانیم سرویس‌دهی در این دیتاسنتر را اغاز کنیم.

تا بحال چه مقدار روی ابرآمد هزینه کرده‌اید؟

بهتر است نامش را اندوخته‌گذاری بگذاریم. ما برای راه‌اندازی دیتاسنتر تا کنون بیشتر از ۲۵۰ میلیارد تومان روی دیتاسنتر اندوخته‌گذاری کرده‌ایم. خود شرکت ابرآمد هم یک اندوخته ۱۱۰ میلیارد تومانی صرف خرید تجهیزات کرده که درنظر داریم که این تجهیزات را افزایش دهیم. یقیناً تا این مدت زیاد جای کار وجود دارد و این‌ها اندوخته‌گذاری‌های اولیه است. مطمئناً اندوخته‌‌گذاری‌های بیشتری نیز در آینده خواهد داشت.

چشم‌اندازتان برای ابرآمد چیست؟ فکر می‌کنید چه مقدار به تزریق اندوخته نیاز داشته باشد تا به چیزی که مورد نظر شما است تبدیل شود؟

در جواب می‌توان او گفت که هیچ‌زمان نیاز به اندوخته همه نمی‌شود. ما هرسال به منبع های بیشتری نیاز داریم و مشتری بیشتری خواهیم داشت؛ به این علت ابرآمد به ماشین‌های زیاد تر و در نتیجه اندوخته‌گذاری بیشتری نیاز خواهد داشت. به این ترتیب اندوخته‌گذاری ما مستمر خواهد می بود. ما به آینده ابرآمد زیاد خوش‌بین هستیم. فکر می‌کنیم ابرآمد به چندصد میلیارد تومان اندوخته‌گذاری زیاد تر نیاز دارد. ما حتی به دیتاسنترهای بعدی‌مان فکر می‌کنیم و زیاد خوش‌بین هستیم که روزی ابرآمد خود بخشی از کسب‌وکار همکاران سیستم را راه اندازی دهد؛ چرا که پتانسیل بالایی در بازار وجود دارد که بتوانیم سرویس‌های رایانش ابری را به سازمان‌ها ببریم.

دوست دارم به یک مسئله مهم اشاره کنم که در تعداد بسیاری از اوقات مغفول می‌ماند. وقتی که در رابطه رایانش ابری سخن بگویید می‌کنیم، ذهنمان به‌سمت به‌اشتراک‌گذاری سی‌پی‌یوها می‌رود. اگرچه این یک کاربرد رایانش ابری محسوب می‌شود؛ اما رایانش ابری جنبه زیاد مهم فرد دیگر هم دارد. یادمان باشد که برخی از سرویس‌ها در رایانش ابری وجود دارد که آن‌ها را جز با رایانش ابری نمی‌توان اراعه کرد؛ سرویس‌هایی همانند هوش مصنوعی. منابعی که هوش مصنوعی نیاز دارد، هم گران‌قیمت است و هم زیاد محدود و خاص و این که هر شخصی بتواند در شرکتش این چنین منابعی را فراهم کند، مقدور نیست. برای این کار به ابر و آموزش مدل هوش مصنوعی با حجم بزرگی از داده‌ها نیاز است. از جمله سرویس‌های فرد دیگر که بدون وجود رایانش ابری ممکن نبوده است، می‌توان به تاکسی‌های اینترنتی اشاره کرد. این چنین ارایه ERPهای هوشمند که از استراتژی‌های رو‌به‌جلو ماست، بدون کلاد ممکن نیست. به همین علت است که کلاد تحول‌قسمت فرایندهای سازمانی است؛ چون زیرساختی را فراهم می‌کند تا شرکت‌ها بتوانند کارهایی را انجام بدهند که تا‌به‌حال انجام نداده بودند.

آیا در آینده، ابرآمد سرویسی مشخصاً برای هوش مصنوعی به کلاینت‌ها اراعه خواهد داد؟

بله؛ این نوشته‌ها را درنظر داریم. ما طبق معمولً در ابتدا سرویس‌ها را برای خودمان اراعه می‌دهیم تا آن‌ها را بازدید و پایدار کنیم. اما پیش از آن، قدم دوم ما سپس از اراعه سرویس‌های مدیریت‌شده که تا به امروز داشته‌ایم، این است که بتوانیم «ابر عمومی خویش‌یار» (Public Cloud Self Service) را نیز به سازمان‌ها و شرکت‌ها اراعه دهیم. برخی از سازمان‌ها احتمالا مایل باشند که خودشان یک دیتاسنتر مجازی داشته باشند و خودشان آن را پیش ببرند. تا سال آینده این سرویس را نیز به بازار اراعه می کنیم. این چنین امیدوارم که تا دو سال آینده بتوانیم سرویس‌های هوش مصنوعی را کم‌کم گسترش داده و به بازار اراعه دهیم.

همکاران سیستم که از قدیمی‌ترین شرکت‌های خصوصی حوزه فناوری در ایران محسوب می‌شود که سال‌ها است که در بورس وجود دارد. تعداد بسیاری از مشتریان شما سازمان‌های بزرگ دولتی می باشند. آیا باید انتظار خاصی از حاکمیت داشت که به مجموعه‌هایی که خدمات ابری را در اختیار بازار می‌گذارند، شتاب دهد؟

درواقع اولین نیاز ما برقراری ربط است. اگر دولت و حاکمیت واقعاً می‌خواهد کاری در این عرصه انجام دهد، باید این ربط را قوی کند. هرچه ربط نیرومندتر باشد، اندوخته‌گذار زیاد تر ترغیب می‌شود که اندوخته‌گذاری کند. دومین مورد او گفت و گو رگولاتوری برای سرویس‌دهنده‌های ابری است؛ نه به‌معنی دخالت، بلکه به‌معنی تسهیل‌؛ برای این که بتوانند کار کنند و سرویس‌هایشان را به بازار اراعه دهند. اگر می‌توانستیم بشماریم که چند سرور HP در ایران وجود دارد که منفعت گیری از آن‌ها در حد زیر ۱۵ درصد است و برای تهیه آنها میلیون‌ها دلار هزینه شده و برق مصرف می‌کنند، می‌فهمیدیم که مزیت کلاد چه مقدار برایمان زیاد است. درواقع اندوخته‌ای در این سازمان‌ها خوابیده که زیاد مستهلک‌شونده است.

اگر ما درنهایت به این نتیجه برسیم که منفعت گیری از رایانش ابری فراگیر شده و مورد پذیرفتن بالایی قرار گرفته است، این نوشته چه تأثیری بر حرکت صنعت فناوری در ایران خواهد داشت؟

بازدید‌های علمی در دنیا انجام شده مبنی بر این که کلاد چطور به کشورهای درحال‌گسترش پشتیبانی می‌کند و چه مزیت‌هایی برای آن‌ها دارد؛ اول آنکه می‌تواند فاصله فناورانه را بین آنها باکشورهای گسترش‌یافته کم کند؛ چرا که کشورهای درحال‌گسترش می‌توانند از سرویس‌های کشورهای گسترش‌یافته منفعت گیری کنند. دوم او گفت و گو هزینه است که سرزمین درحال‌گسترش می‌تواند به‌جای این که زیرساخت‌ها را خودش درست کند، از زیرساخت‌هایی که در آن سمت دنیا وجود دارد منفعت گیری کند. سومین موردی که رایانش ابری با خود به ارمغان می‌آورد، تسهیل و شدت‌بخشیدن به نوآوری است. به گفتن مثال، یک شرکت استارتاپی می‌تواند با صرف هزینه مقداری کار او را با منفعت گیری از ابر اغاز کند و چون خاصیت مقیاس‌پذیری وجود دارد، می‌تواند مقیاسش را هر زمان که خواست، بزرگ کند. ما در ایران به‌علت محدودیت‌هایی که داریم، همه این مزیت‌ها برایمان فراهم نیست. حداقل می‌توانیم زیرساخت‌های خودمان را درست کنیم و گسترش دهیم و به شرکت‌ها و سازمان‌ها پروبال بدهیم تا دیتاسنتر خوب درست کنند.

ویدیوی مصاحبه دیجیاتو و رئیس هیئت مدیره همکاران سیستم در رابطه آینده رایانش ابری در ایران