درد هنگام برقراری رابطه جنسی با نام دیسپارونیا نیز شناخته می‌شود که به معنای وجود درد در حین دخول، قبل بعد از آن است. رابطه جنسی علاوه‌بر این‌که یک رابطه خوشایند میان زوجین به حساب می‌آید، پیامدهای مثبت دیگری نیز دارد. گاهی اوقات ممکن است هنگام برقراری رابطه جنسی احساس درد وجود داشته باشد که در این صورت نه تنها از فواید جسمی و روانی رابطه بهره‌مند نمی‌شوید؛ بلکه دیگر رقبتی برای این کار نخواهید داشت. در نهایت زندگی زناشویی شما نیز می‌تواند با مشکلاتی مواجه گردد. منشا این احساس درد به دو صورت است؛ یا ناحیه‌ای که باعث احساس درد شده مشخص بوده یا این ناحیه در قسمت نامشخصی قرار داشته و شما نمی‌توانید آن را مشاهده کرده یا لمس نمایید.
خشکی واژن
در حالت طبیعی مایع شفافی توسط واژن ایجاد می‌شود که به‌وسیله آن این عضو از بدن مرطوب و لغزنده خواهد شد. این مایع لایه‌ای محافظتی ضخیم، ارتجاعی و سالم را به وجود می‌آورد؛ که سبب جلوگیری از هرگونه درد در هنگام برقراری رابطه جنسی می‌گردد. حال اگر زن به‌طور کامل تحریک نشده و واژن وی خشک باشد، برقراری رابطه جنسی بسیار دردناک خواهد بود. زمانی که واژن خشک بوده، لغزش مناسبی بین عضو تناسلی مرد و زن وجود نداشته و رابطه دردناک می‌شود. بهتر است تا زمانی که تحریک به‌طور صحیح انجام نگرفته، اقدامی جهت دخول صورت نپذیرد؛ اما از لوبریکانت نیز می‌توان برای ایجاد لغزش استفاده کرد.
عفونت واژن
عفونت واژن بیماری رایجی در بین بانوان است که از برهم خوردن تعادل میان باکتری‌های موجود در این قسمت و مخمر ایجاد می‌شود. فرد مبتلا به این نوع عفونت علائمی چون سوزش، درد، ترشح غیرعادی و خارش را تجربه خواهد کرد. عفونت قارچی مهم‌ترین نوع این عفونت بوده قرمزی و توم مخاط واژن شده و سبب ایجاد ترشحات پنیری می‌شود. این عارضه به این دلیل که سبب بروز التهاب در دهانه رحم می‌شود، درد در زمان دخول عمیق را به همراه خواهد داشت.
واژینیسموس
طیف وسیعی از افرادی که به مراکز بهداشتی مراجعه می‌نمایند، متشکل از بانوانی مبتلا به بیماری واژینیسموس هستند. افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، واژن آن‌ها به‌طور ناخودآگاه و غیرارادی منقبض شده و این عمل به‌دلیل تنگی واژن، موجب ایجاد درد در هنگام برقراری رابطه جنسی خواهد شد. برای کاهش شدت این انقباض‌ها می‌توان از روان‌کننده‌ها، انجام تمرینات ورزشی مخصوصا کیگل و کنترل احساسات هنگام برقراری رابطه کمک گرفت.در نظر داشته باشید که این عارضه می‌تواند شامل علل جسمی، روانی و هر دوی آن‌ها شود. بسته به پیچیدگی و شدت این عارضه، مدت زمان درمان آن توسط پزشک زنان تعیین می‌گردد.
آندومتریوز
این اختلال در طی رشد بافتی مشابه دیواره داخلی رحم رخ می‌دهد که اغلب با درد قابل توجهی همراه است. نواحی التهابی آندومتریوز در تخمدان‌ها، لگن‌ها، روی روده‌ها و پشت مثانه رشد می‌کنند. این پیشروی که بعضاً از قدرت باروری بانوان می‌کاهد، سبب ایجاد دردهای لگنی هنگام پریود (دیس منوره) و درد هنگام نزدیکی (دیس پارونی) می‌گردد. کیست شکلاتی تخمدانی نیز از دیگر عواملی به حساب می‌آید که باعث احساس درد در هنگام برقراری رابطه جنسی می‌شود.
مشکلات روانی
مشکلات روانی می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رابطه جنسی تاثیراتی را برجای بگذارند. اضطراب، افسردگی، نگرانی بیش از حد، شرایط روحی ناهنجار و ترس از قرار گرفتن در کنار طرف مقابل و برقراری رابطه جنسی می‌توانند باعث خشکی واژن و در نتیجه ناخوشایند شدن رابطه جنسی شوند. استرس سفتی عضلات کف لگن را به همراه داشته که در نهایت سبب احساس درد در هنگام دخول را می‌شود. همچنین برخی از افراد از تجربه تجاوز جنسی یا خشونت جنسب رنج می‌برند، که همین امر سبب ایجاد درد در طول برقراری رابطه جنسی خواهد شد.
زگیل و خال تناسلی
یکی دیگر از عواملی که سبب ایجاد درد در هنگام برقراری رابطه جنسی خواهد شد، وجود تبخال تناسلی در اطراف واژن و مقعد است. این ضایعات، به‌صورت تاول‌هایی پر از آب کوچک و جوش‌های چرکی دیده می‌شوند. هنگامی که این زگیل تناسلی تحریک گردد، دردهایی را به همراه خواهد داشت.
درمان رابطه جنسی دردناک
درمان رابطه جنسی دردناک برحسب منشا آن می‌تواند متفاوت باشد. برای تشخیص مناسب‌ترین راه، بهتر است که با یک پزشک متخصص زنان مشورت نمایید. در صورت مشاهده ترشحات غیرعادی یا احساس خارش و درد در ناحیه تناسلی، پزشک احتمال برفک یا بیماری مقاربتی را تشخیص داده و به‌طور دقیق مورد بررسی قرار می‌دهد. آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضدقارچ و کورتیکواستروئیدهای موضعی یا تزریقی از جمله داروهایی هستند که در این مواقع مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای برطرف کردن خشکی واژن نیز استفاده از روان‌کننده‌ها توصیه می‌شود. دقت داشته باشید که از استفاده از محصولاتی که سبب سوزش دستگاه تناسلی می‌گردند، خودداری کنید. همچنین هنگام استفاده از کاندوم برای ایجاد لغزش از آب به‌جای روغن استفاده نمایید. روغن باعث آسیب رساندن به کاندوم خواهد شد.
سخن پایانی
عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد درد در هنگام برقراری رابطه جنسی شوند. بهتر است جهت یافتن منشا آن به یک متخصص زنان مراجعه کنید. خشکی واژن، استرس و اضراب و افسردگی از نظر روحی باعث ایجاد درد در هنگام نزدیکی می‌شوند. از علل جسمی نیز می‌توان به خشکی واژن و تبخال تناسلی اشاره کرد. پزشک می‌تواند با بررسی دقیق و تجویز داروهای مناسب و ژل روان‌کننده این مشکلات را درمان می‌کند.