فرق شناژ با فونداسیون چیست ؟ در صنعت ساختمان‌سازی، درک دقیق مفاهیمی چون شناژ و فونداسیون از اهمیت زیادی برخوردار است. این دو بخش سازه‌ای پایه‌های پایداری ساختمان را تشکیل می‌دهند و هر کدام نقشی خاص در تضمین ایمنی و استحکام بنا دارند.ازمهم ترین مصالح برای ساخت شناژ و فونداسیون میلگرد و انواع آهن الات است و قیمت آهن در هزینه نهایی شناژ و فونداسیون تاثیر زیادی دارد . در این مقاله به بررسی فرق شناژ با فونداسیون می‌پردازیم و کاربرد، نحوه‌ی عملکرد و اهمیت هر یک را توضیح می‌دهیم. در انتها نیز به برخی سوالات متداول در این زمینه پاسخ خواهیم داد.
فرق شناژ با فونداسیون
| مشخصه | شناژ | فونداسیون |
|---|---|---|
| تعریف | شناژ به تیرهای افقی از جنس بتن مسلح می‌گویند که معمولاً به دیوارهای سازه متصل می‌شوند و بارها را به فونداسیون منتقل می‌کنند. | فونداسیون (پی) بخشی از سازه است که بار کلی ساختمان را به زمین منتقل می‌کند و پایه‌ی ساختمان محسوب می‌شود. |
| هدف اصلی | اتصال و یکپارچه‌سازی بخش‌های مختلف سازه و جلوگیری از حرکت نسبی دیوارها و یا ستون‌ها. | توزیع و انتقال بار کل سازه به زمین به نحوی که سازه پایدار بماند و نشست‌های ناهمگن ایجاد نشود. |
| موقعیت قرارگیری | به طور افقی بین دیوارها و روی فونداسیون یا پی‌های نقطه‌ای و نواری قرار می‌گیرد. | در زیر سازه، بین زمین و ساختمان قرار می‌گیرد و سطح زیرین را می‌پوشاند. |
| نوع نیرو | به طور عمده با نیروهای جانبی (نیروهای افقی) مقابله می‌کند. | بار عمودی ساختمان را تحمل و به زمین منتقل می‌کند. |
| مصالح مورد استفاده | معمولاً از بتن مسلح (بتن آرمه) استفاده می‌شود. | می‌تواند از بتن مسلح یا ترکیبات مختلفی از بتن و مصالح دیگر باشد. |
| کاربرد | بیشتر در ساختمان‌های آجری و بلوکی که نیاز به تقویت افقی دارند استفاده می‌شود. | در تمامی ساختمان‌ها، به خصوص ساختمان‌های سنگین و چند طبقه به کار می‌رود. |
| وظیفه سازه‌ای | یکپارچگی و پایداری افقی سازه و جلوگیری از ترک و حرکت در دیوارها و بخش‌های مختلف. | تامین پایداری کلی ساختمان و جلوگیری از نشست ناهمگن و تخریب سازه. |
فونداسیون چیست و چه کاربردی دارد؟
فونداسیون، که به آن پی نیز گفته می‌شود، عنصری ساختاری است که مستقیماً وزن کل ساختمان را به زمین منتقل می‌کند. هدف از ایجاد فونداسیون توزیع یکنواخت بار ساختمان بر روی خاک زیرین است تا از نشست نامتقارن، جابجایی و یا حتی تخریب ساختمان جلوگیری شود. طراحی فونداسیون باید به گونه‌ای انجام شود که فشارهای وارد بر ساختمان را به صورت یکنواخت توزیع کند.
انواع فونداسیون
فونداسیون‌ها بر اساس عمق و نوع خاک به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:
فونداسیون سطحی: این نوع فونداسیون‌ها معمولاً در عمق کم و بر روی خاک‌های مستحکم اجرا می‌شوند. به دلیل عمق کم، هزینه‌ی اجرای فونداسیون سطحی کمتر است و مناسب سازه‌های سبک مانند ساختمان‌های مسکونی دو تا سه طبقه میباشد. نمونه‌هایی از فونداسیون سطحی شامل پی‌های نواری، پی‌های گسترده و پی‌های منفرد است.
فونداسیون عمیق: این نوع فونداسیون‌ها در عمق بیشتری اجرا می‌شوند و برای خاک‌هایی با ظرفیت باربری کم مناسب هستند. فونداسیون‌های عمیق مانند شمع‌ها در پروژه‌های سنگین‌تر و ساختمان‌های مرتفع استفاده می‌شوند و برای مقاومت در برابر زلزله یا زمین‌های نرم به کار می‌روند.
عملکرد فونداسیون
وظیفه‌ی اصلی فونداسیون انتقال نیروهای عمودی سازه به زمین است. این بخش از سازه، وزن تمام طبقات، دیوارها و دیگر عناصر را تحمل کرده و به خاک زیرین منتقل می‌کند. این انتقال بار باید به صورت یکنواخت صورت گیرد تا از تغییر شکل یا ترک‌خوردگی در بخش‌های مختلف ساختمان جلوگیری شود.
به گفته bigrentz.com : Consisting of a single large continuous rectangular or circular slab under a building, the mat (or raft) foundation carries and distributes an entire load of a structure. Raft foundations can support a number of columns and walls at once and spread the load out under the entire footprint of the building.
ترجمه : شالوده حصیر (یا قایق) که از یک دال مستطیلی یا دایره ای پیوسته بزرگ در زیر یک ساختمان تشکیل شده است، کل بار یک سازه را حمل و توزیع می کند. پایه های رافت می توانند تعدادی ستون و دیوار را به طور همزمان نگه دارند و بار را زیر کل ردپای ساختمان پخش کنند.
شناژ چیست و چه کاربردی دارد؟
شناژ، بخشی از سازه است که بین ستون‌ها و فونداسیون قرار می‌گیرد و به صورت افقی یا عمودی می‌تواند برای یکپارچگی سازه استفاده شود. شناژ به کاهش اثرات نیروهای جانبی مانند نیروی زلزله کمک می‌کند و معمولاً از بتن مسلح ساخته می‌شود. نقش اصلی شناژ، افزایش پایداری سازه و کاهش حرکات جانبی ساختمان است.
به گفته آهن جم : شناژ یکی از مهم ترین قسمت های فونداسیون یک سازه میباشد. واژه شناژ برگرفته از کلمه شن است و ریشه فرانسوی (Shenage) به معنای زنجیر کردن را دارد. از شناژ برای اتصال پی های عمودی در ساختمان سازی استفاده می شود.
انواع شناژ
شناژ افقی: این نوع شناژ بین ستون‌های فونداسیون قرار می‌گیرد و معمولاً در ارتفاع کم، نزدیک به فونداسیون اجرا می‌شود. شناژ افقی به پایداری افقی سازه کمک می‌کند و نیروهای جانبی ناشی از زلزله را به سایر قسمت‌های ساختمان منتقل می‌کند.
شناژ عمودی: شناژ عمودی بین طبقات مختلف سازه یا بین ستون‌ها و دیوارهای برشی به کار می‌رود و برای افزایش مقاومت در برابر نیروی زلزله استفاده می‌شود.
عملکرد شناژ
شناژ با اتصال ستون‌ها به یکدیگر و به فونداسیون، یکپارچگی سازه را افزایش داده و از جابجایی و لرزش‌های اضافی جلوگیری می‌کند. این نوع تقویت‌کننده به ویژه در مناطق زلزله‌خیز کاربرد دارد و کمک می‌کند که ساختمان در برابر حرکات ناگهانی زمین مقاومت بیشتری داشته باشد.
فرق شناژ با فونداسیون
حال که با تعریف و کاربرد هر یک از این اجزای سازه‌ای آشنا شدیم، به بررسی دقیق‌تر فرق شناژ با فونداسیون می‌پردازیم.
تفاوت در نقش و وظیفه
فونداسیون به عنوان پایه و تکیه‌گاه ساختمان عمل کرده و وزن کل سازه را به زمین منتقل می‌کند. فونداسیون نقش اصلی در استحکام ساختمان و توزیع یکنواخت بار بر روی خاک زیرین دارد.
شناژ بیشتر به عنوان تقویت‌کننده و اتصال‌دهنده بین ستون‌ها و فونداسیون عمل می‌کند. شناژ کمک می‌کند تا سازه در برابر نیروهای جانبی مقاومت داشته باشد و مانع از جابجایی و لرزش‌های ناخواسته شود.
تفاوت در محل قرارگیری در سازه
فونداسیون در بخش زیرین ساختمان و در تماس مستقیم با زمین قرار دارد.
شناژ معمولاً در ارتفاعی بالاتر از فونداسیون، و به صورت افقی یا عمودی بین ستون‌ها و بخش‌های مختلف سازه قرار می‌گیرد.
تفاوت در نوع نیروی وارده
فونداسیون وظیفه انتقال نیروهای عمودی و سنگینی را به زمین بر عهده دارد.
شناژ بیشتر برای مقابله با نیروهای جانبی (مانند نیروی زلزله و باد) طراحی شده است و نیروهای افقی را کنترل و مهار می‌کند.
تفاوت در ساخت و مواد مصرفی
فونداسیون به دلیل نیاز به تحمل وزن بالا، معمولاً از بتن مسلح و مواد با استحکام بالا ساخته می‌شود.
شناژ نیز از بتن مسلح یا فولاد ساخته می‌شود، اما به دلیل نقش متفاوت، طراحی آن به گونه‌ای است که انعطاف‌پذیری لازم را برای مقابله با نیروهای جانبی داشته باشد.
اهمیت استفاده از شناژ و فونداسیون در ساختمان‌سازی
شناژ و فونداسیون هر دو عناصر ضروری در ساخت و ساز هستند و به ایجاد سازه‌های ایمن، پایدار و مقاوم کمک می‌کنند. در ادامه به اهمیت و مزایای این دو عنصر می‌پردازیم.
افزایش طول عمر سازه
با استفاده از فونداسیون و شناژ با کیفیت، می‌توان عمر مفید ساختمان را به طور قابل توجهی افزایش داد. فونداسیون مناسب از نشست‌های غیر یکنواخت جلوگیری می‌کند و شناژ به پایداری کلی ساختمان کمک می‌کند.
کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری
استفاده از شناژ و فونداسیون با کیفیت بالا، باعث کاهش نیاز به تعمیرات مکرر در طول عمر ساختمان می‌شود و هزینه‌های نگهداری را به حداقل می‌رساند.
ایمنی در برابر بلایای طبیعی
شناژ و فونداسیون قوی می‌توانند ساختمان را در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله مقاوم کنند. این امر به ویژه در مناطق زلزله‌خیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و خطرات ناشی از زلزله و تخریب ساختمان را کاهش می‌دهد.
نکات مهم در انتخاب شناژ و فونداسیون مناسب
انتخاب شناژ و فونداسیون مناسب، نیازمند در نظر گرفتن چندین عامل کلیدی است. در ادامه، به برخی از نکات مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم.
نوع خاک: کیفیت و استحکام خاک تأثیر زیادی بر انتخاب نوع فونداسیون دارد. در خاک‌های ضعیف، از فونداسیون عمیق استفاده می‌شود.
وزن و نوع سازه: سازه‌های سنگین به فونداسیون قوی‌تری نیاز دارند تا بتوانند وزن ساختمان را به خوبی تحمل کنند.
مناطق زلزله‌خیز: در مناطق زلزله‌خیز، شناژ باید به گونه‌ای طراحی شود که مقاومت لازم برای مقابله با نیروهای زلزله را فراهم کند.
سوالات متداول درباره فرق شناژ با فونداسیون
در این بخش به برخی از سوالات متداول کاربران در مورد فرق شناژ با فونداسیون پاسخ می‌دهیم.
- آیا شناژ و فونداسیون می‌توانند به جای هم استفاده شوند؟
خیر، هر کدام از این اجزا نقش و وظیفه‌ی خاص خود را در سازه ایفا می‌کنند و نمی‌توانند جایگزین یکدیگر شوند.
- آیا فونداسیون عمیق بهتر از فونداسیون سطحی است؟
انتخاب نوع فونداسیون بستگی به نوع خاک و ویژگی‌های پروژه دارد. فونداسیون عمیق برای زمین‌های نرم و ساختارهای سنگین مناسب است.
- چگونه می‌توان از کیفیت شناژ و فونداسیون اطمینان حاصل کرد؟
برای اطمینان از کیفیت این اجزا، بهتر است از مصالح باکیفیت و اجرای صحیح طبق استانداردهای ساختمان‌سازی استفاده شود.
- تفاوت بین شناژ افقی و عمودی چیست؟
شناژ افقی بین ستون‌ها قرار می‌گیرد و به مقاومت در برابر نیروهای جانبی کمک می‌کند، در حالی که شناژ عمودی برای اتصال طبقات به کار می‌رود.
- چگونه بهترین نوع فونداسیون را برای پروژه خود انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین فونداسیون نیاز به مشورت با مهندسین ژئوتکنیک دارد. نوع خاک، وزن سازه و ویژگی‌های محیطی بر این انتخاب تأثیرگذار هستند.
نتیجه‌گیری و توصیه نهایی
شناژ و فونداسیون هر دو از اجزای حیاتی و اساسی ساختمان هستند که نقش بسزایی در استحکام و پایداری ساختمان دارند. درک فرق شناژ با فونداسیون و انتخاب مناسب هر یک می‌تواند سازه‌ای مقاوم‌تر و ایمن‌تر به ارمغان بیاورد. اگر در پروژه خود نیاز به مشاوره در مورد انتخاب فونداسیون و شناژ دارید، با کارشناسان ما تماس بگیرید تا شما را در این مسیر یاری کنند.