به گزارش آیندگان
هنگامی به رشد و یادگیری نوزادان در ماههای اولیه زندگیشان فکر میکنیم، زیاد تر به آنچه ازدر ربط با دنیای اطراف یاد میگیرند، دقت میکنیم. بهطور مثال، نحوه جذب شدن نوزادان به چهرههای دیگران، بازی با اسباببازیها و تعامل با اشیاء. اما یک جنبه مهم که کمتر به آن پرداخته میشود، یادگیری و شناخت نوزادان نسبت به بدن خود و حسهای درونیشان است.
فهمیدن درونی: ما چطور بدن خود را حس میکنیم؟
مغز انسان بهطور مداوم سیگنالهایی از درون بدن دریافت میکند. برای مثالً هر بار که قلب میزند، این سیگنالها از طریق عصب واگ به مغز ارسال خواهد شد. این فرایند که به آن فهمیدن درونی (Interoception) حرف های میشود، به مغز پشتیبانی میکند تا تغییرات درونی بدن همانند ضربان قلب، تنفس و دما را پردازش کند.
دریافت احشائی interoception (ɪn.t̬ɚ.rəˈsep.ʃən)
حساسیت به محرکهای بدن که از جواب سلولهای حسی تخصصی به نام گیرندههای درونی به رویدادهای بدن (برای مثالً روده) ناشی میشود.
انجمن روانشناسی آمریکا(APA)
حس دانستن آنچه در بدن شما اتفاق می افتد، برای مثال اگر گرسنه، تشنه، گرم، سرد و غیره هستید.
فرهنگ لغت کمبریج(CALD)
در زیاد تر اوقات، این حسها برای ما «آگاهانه» نیستند. ریتمهای بدن همانند ضربان قلب، تنفس و حرکات ریهها در بعدعرصه زندگی روزمره ما جریان دارند و ما کمتر به آنها دقت میکنیم. اما در مواقعی خاص، این حسها به ما اطلاعات مهمی خواهند داد که نیاز به عکس العمل دارند. برای مثال، وقتی که حس گرسنگی میکنیم، بدن به ما مطلب میدهد که باید غذا بخوریم. یا وقتی که در حال دویدن برای رسیدن به اتوبوس هستیم، ضربان قلب افزایش مییابد تا عضلات اکسیژن بیشتری دریافت کنند.
چرا فهمیدن درونی مهم است؟
علاوه بر این که فهمیدن درونی به ما پشتیبانی میکند نیازهای فیزیکیمان را تشخیص دهیم، نقش مهمی در نحوه توانایی احساسات ما دارد. برای مثالً استرس و اضطراب با افزایش ضربان قلب همراه است. به همین ترتیب، شوق و نشاط نیز میتواند ضربان قلب را افزایش دهد. این تغییرات در بدن به ما پشتیبانی میکند احساسات گوناگون را توانایی کنیم، اما نحوه تفسیر و فهمیدن آنها برای هر فرد متفاوت است.
برای نوزادان، که بهطور طبیعی صدمهپذیرتر از بزرگترها می باشند، فهمیدن درونی اهمیت اختصاصیای دارد. چرا که بدن نوزادان قادر به تنظیم خودکار تعداد بسیاری از نیازهای فیزیکی همانند گرسنگی، دما و راحتی نیست و به مراقبتهای محیطی وابسته است. بهگفتن مثال، وقتی که نوزاد در بغل گرفته میشود یا بهآرامی تکان داده میشود، ضربان قلب او افت مییابد و دمای بدناش بهتر نگه داری میشود.
چگونگی فهمیدن فهمیدن درونی در نوزادان
قبل از این که نوزادان بتوانند کلامی سخن بگویید کنند، یکی از راههایی که میتوانند حسهای خود را نشان دهند، از طریق نگاه کردن به اشیاء است. تحقیقاتی که با نوزادان انجام شده، نشان خواهند داد که نوزادان تمایل دارند به اشیاء تازه یا ناآشنا زیاد تر نگاه کنند. این حرکت نگاه کردن بهگفتن یک مکانیزم یادگیری عمل میکند که به نوزادان پشتیبانی میکند اطلاعات بیشتری جمعآوری کنند.
یکی از راه حلهای جالبی که برای بازدید توانایی نوزادان در تشخیص ضربان قلب خود منفعت گیری شده، آزمایش iBEATS است. در این آزمایش، نوزادان به دو شخصیت انیمیشنی که حرکات آنها وابسته به ضربان قلب نوزاد است، نگاه میکنند. این آزمایش مشخص می کند که نوزادان پنج ماهه قادر به تشخیص تفاوت بین حرکات همزمان و غیرهمزمان با ضربان قلب خود می باشند.
مطالعات نشان دادهاند که نوزادان ۳ ماهه و ۹ ماهه نیز میتوانند تفاوتهایی در این عرصه نشان دهند، که مشخص می کند حتی در این سنین، نوزادان بهطور متغیری میتوانند ضربان قلب خود را حس کنند.
آیا نوزادان واقعاً ضربان قلب خود را «حس» میکنند؟
فهمیدن حسهای بدنی از آنجا که برای چشم انسان قابل مشاهده نیستند، برای تعداد بسیاری از افراد دشوار است. این قضیه بهاختصاصی برای نوزادان پیچیدهتر است، چرا که آنها نمی توانند بهطور کلامی این ازمایش ها را گفتن کنند. آزمایش iBEATS به ما میگوید که نوزادان میتوانند سیگنالهای درونی بدن خود را شناسایی کنند، اما این بدان معنی نیست که نوزادان آگاهانه همانند بزرگترها میتوانند ضربان قلب خود را فهمیدن کنند.
با این حال، تحقیقات نشان خواهند داد که فهمیدن درونی در دوران نوزادی میتواند به فرایندهای اجتماعی و احساسی نوزاد پشتیبانی کند و نقش مهمی در شکلگیری ازمایش ها احساسی و ارتباطات آنها ایفا کند.
نقش فهمیدن درونی در روابط اجتماعی نوزادان
فهمیدن درونی نه تنها برای مدیریت نیازهای جسمی و احساسی نوزادان مهم است، بلکه تأثیرات بسیاری بر روابط اجتماعی اولیه آنها دارد. نوزادان از بدو تولد با دنیای اطراف خود در تعامل می باشند و این تعامل های میتوانند بر نحوه ربط آنها با دیگران تأثیر بگذارند. بهگفتن مثال، وقتی که نوزاد در بغل گرفته میشود یا نوازش میشود، تواناییای از اسایش و امنیت را دریافت میکند. این حسها به او پشتیبانی میکنند تا فهمیدن کند که در محیطی امن است و مراقبت میشود، و کم کم از طریق همین تعامل های اجتماعی اولیه، احساسات و نیازهای خود را تشخیص دهد.
فهمیدن درونی این چنین میتواند تأثیر بسیاری در نحوه تعامل نوزاد با دیگر اعضای خانواده یا مراقبین داشته باشد. نوزادان با تواناییهای عاطفی و بدنیای که از طریق فهمیدن درونی دریافت میکنند، میآموزند که احساساتشان را به روشهای خاصی گفتن کنند. بهطور مثال، وقتی که نوزاد در زمان گرسنگی یا ناراحتی گریه میکند، این عکس العمل بهطور غیرکلامی به مواظب او مطلب میدهد که نیاز به دقت و مراقبت دارد. به همین علت، فهمیدن درونی میتواند در تحکیم ارتباطات بین نوزاد و مراقبینش نقشی حیاتی ایفا کند.
فهمیدن درونی و تأثیرات آن بر رشد عاطفی نوزادان
علاوه بر نقش مهم فهمیدن درونی در ارتباطات اجتماعی نوزادان، این فرآیند تأثیر بسیاری بر رشد عاطفی و روانی آنها دارد. تواناییهای درونی بدن همانند تغییرات ضربان قلب، تنفس و دیگر احساسات فیزیکی، میتوانند به نوزادان پشتیبانی کنند تا ازمایش ها احساسی خود را شناسایی کنند و بهطور مؤثر با آنها کنار همراه شوند.
برای مثال، هنگامی نوزادان حس اضطراب یا استرس میکنند، این تغییرات در بدن خود را از طریق فهمیدن درونی شناسایی میکنند. از نظر دیگر، وقتی که حس امنیت و اسایش میکنند، این تواناییهای جسمی نیز از طریق فهمیدن درونی به مغز منتقل خواهد شد. این کار به نوزادان پشتیبانی میکند تا فهمیدن بهتری از احساسات خود اشکار کنند و آنها را بهطور مؤثری پردازش کنند.
در طول زمان، نوزادان یاد میگیرند که با ازمایش ها احساسی خود کنار همراه شوند و کم کم قادر خواهد شد تا عکس العملهای مناسبتری نشان دهند. برای مثال، امکان پذیر وقتی که حس درد یا ناراحتی میکنند، اغاز به گریه کنند یا هنگامی حس راحتی و اسایش میکنند، زیاد تر به بازی و تعامل با دیگران بپردازند. فهمیدن درونی به نوزادان این امکان را میدهد که احساسات خود را فهمیدن کنند و به روشای طبیعی و مناسب با آنها برخورد کنند.
نکاتی برای والدین در حمایتاز فهمیدن درونی نوزاد
والدین و مراقبین میتوانند با منفعت گیری از برخی راه حلها به نوزادان پشتیبانی کنند تا توانایی بهتری از فهمیدن درونی خود داشته باشند و از این طریق به رشد اجتماعی و احساسی آنها پشتیبانی کنند. برخی از این راه حلها شامل:
- مراقبتهای بدنی و احساسی: نوازش، در بغل گرفتن و تکان دادن نوزاد میتواند به اسایش او پشتیبانی کند و حس امنیت و راحتی را فراهم آورد.
- رابطههای عاطفی پایدار: ربط نزدیک و مثبت با والدین به نوزاد پشتیبانی میکند تا احساسات خود را بهتر شناسایی کند و بتواند با آنها بهطور مؤثری کنار بیاید.
- دقت به تغییرات فیزیکی: دقت به تغییرات جسمی نوزاد و جواب به نیازهای او همانند گرسنگی، خواب و راحتی میتواند به تحکیم احساسات ایمنی و اسایش در نوزاد پشتیبانی کند.
- تشویق به بازی و تعامل اجتماعی: فراهم کردن محیطی که نوزادان بتوانند آزادانه با دیگران تعامل کنند، به آنها پشتیبانی میکند تا احساسات خود را بهتر فهمیدن کنند و روابط اجتماعی نیرومندتری برقرار کنند.
فهمیدن درونی، کلید رشد عاطفی و اجتماعی نوزادان
فهمیدن درونی نه تنها به نوزادان پشتیبانی میکند تا نیازهای فیزیکی خود را شناسایی کنند، بلکه نقش مهمی در شکلگیری ازمایش ها احساسی و اجتماعی آنها دارد. این فرایند به آنها اجازه میدهد که با تغییرات بدنی خود ربط برقرار کنند و احساساتشان را فهمیدن کرده و گفتن کنند. به این علت، والدین و مراقبان با دقت به نیازهای عاطفی و فیزیکی نوزاد و تشکیل محیطی امن و مراقبتی، میتوانند به رشد سالم و پیروزیآمیز نوزادان پشتیبانی کنند.
در نهایت، فهمیدن درونی یکی از جنبههای حیاتی رشد نوزاد است که تأثیرات بسیاری بر گسترش احساسی، اجتماعی و ارتباطی آنها دارد و میتواند پایهگذار یک زندگی عاطفی سالم و متعادل در آینده باشد.
منبع: psychologytoday
دسته بندی مطالب
فرهنگ وهنر