به گزارش آیندگان
به گزارش گروه اجتماعی ، کوروش مطمعن، سرپرست مرکز مدیریت شبکه معاونت بهداشت وزارت بهداشت در یادداشتی با اشاره به افزایش شمار جانباختگان حوادث ترافیکی در سال ۱۴۰۲، به تشریح راهکارهای افت حوادث رانندگی بر مبنای خود مراقبتی پرداخت.
متن این یادداشت به شرح زیر است:
با افزایش روز‌افزون خودروها و ترددها در شهرها و جاده ها بر تعداد و شدت تصادفات ترافیکى به مقدار زیادى افزوده شده و ضایعات جانى و اقتصادی ناشى از این تصادفات، بار سنگینى بر جامعه بشرى تحمیل می کند.
سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به گفتن علت مهم ناتوانی و مرگ و میر شناخته شده و یک مشکل عمده بهداشت عمومی در کشورهای در حال گسترش و گسترش یافته است. سالانه بیشتر از یک میلیون و ۲۴۰ هزار مرگ و قریب ۵۰ میلیون صدمه دیدن ناشی از حوادث ترافیکی در جهان اتفاق می افتد.
این حوادث از جمله مهم ترین عوامل مرگ و میر در جهان بوده و اولین علت مرگ در بهترین سال های زندگی انسان ها یعنی در سنین جوانی و طبق معمول کمتر از ۴۰ سال است. این نوشته علاوه بر از بین بردن انسان‌های جوان در بهترین دوران زندگیشان، هزینه های اقتصادی، جسمی و روانی را برای خانواده های آنها و این چنین جامعه به جستوجو دارد. تخلفات رانندگی مدام یکی از عوامل مهم وقوع حوادث ترافیکی در جوامع گوناگون است. این تخلفات نه تنها علتاز دست دادن جان یا صدمه‌های جبران‌ناپذیر به اعضای خانواده‌ها، به‌اختصاصی سرپرستان خانوار می‌شود، بلکه تبعاتی چون زندانی شدن مقصران و مشکلات عمیق اجتماعی و اقتصادی را برای فرد، خانواده و جامعه به همراه می‌آورد. این چنین بیمه ها نیز هر ساله میلیاردها تومان برای دیه فوتی های این حوادث و همینطور خسارت وارده به اتومبیل ها پرداخت می‌کنند.
۷۵ درصد مرگ‌ها در بین نیروهای مولد
از هر ۴ مصدوم ۳ نفر مرد می باشند و نزدیک به ۷۵ درصد از مرگ‌ها در نیروهای مولد اتفاق می‌افتد. در ایران، با وجود کوششهای مستمر برای افت تصادفات رانندگی، تا این مدت آمار حوادث ترافیکی و خسارات ناشی از آن زیاد بالا است و این آمار به مراتب از میانگین جهانی زیاد تر است. بر پایه داده‌های سامانه ثبت مراجعین حوادث ترافیکی بیمارستان‌ها در سال ۱۴۰۰، نزدیک به ۷۷۹ هزار نفر به علت تصادفات رانندگی به بیمارستان‌ها مراجعه کرده‌اند که از این تعداد، ۵۳۵ هزار نفر (۶۹.۱۴ درصد) مرد بوده‌اند. علاوه بر این، ۵۶۸ هزار نفر از این مراجعین در گروه سنی ۱۵ تا ۶۰ سال قرار داشته‌اند که خود نشان‌دهنده حجم قابل دقت تاثییر این حوادث بر نیروی کار و جمعیت مولد سرزمین (۷۳.۳ درصد) است.
رکورد تصادفات و مرگ‌های جاده‌ای در کشورهای با درآمد متوسط
علیرغم این که تنها ۵۲ درصد خودروهای حاضر مربوط به کشورهای با درآمد متوسط است، اما ۸۰ درصد تصادفات در این کشورها است و بیشترین مقدار مرگ هم در همین کشورها اتفاق می‌افتد. ۲۰.۱ درصد مرگ در روبه رو ۱۸ درصد کشورهای کم درآمد و ۸.۷ درصد با درآمد بالا. این چنین، در سند ملی راهبردی افزایش امید به زندگی و ترقی سلامت جوانان، حوادث ترافیکی و جاده‌ای، اولین عامل مرگ در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال را به خود تعلق داده است.
افزایش شمار جانباختگان حوادث ترافیکی در سال ۱۴۰۲
مطابق گزارش سازمان پزشکی قانونی در کمیسیون ایمنی راه‌های سرزمین، تعداد جانباختگان ناشی از حوادث ترافیکی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. این تعداد از ۱۹,۴۹۰ فوت در سال ۱۴۰۱ به ۲۰,۰۴۵ فوت در سال ۱۴۰۲ رسیده است. متأسفانه، بیشترین تعداد جانباختگان در تاثییر حوادث ترافیکی در گروه سنی ۱۵ تا ۲۰ سال قرار دارند و بعد از آن، گروه سنی ۲۰ تا ۲۵ سال بیشترین آمار مرگ و میر را به خود تعلق داده‌اند.
عوامل موثر در ابراز حوادث ترافیکی و راهکارها
به طور کلی در ابراز حوادث ترافیکی، چهار عامل مهم انسان، وسیله نقلیه، جاده (زیرساخت‌ها) و عوامل محیطی نقش دارند. از این بین، علل انسانی به گفتن یکی از با اهمیت ترین عوامل، جهت بیشترین مقدار تخلفات و تصادفات است. این عامل، با آموزش، فرهنگسازی و ترقی سواد سلامت در جهت اصلاح رفتارهای فردی و اجتماعی، تا نزدیک به بسیاری قابل پیشگیری است. در این کار مهم (ترقی فرهنگ پیشگیری از حوادث در خانوارها) معاونت بهداشتی دانشگاه ها می توانند زیاد مهم و جدی داخل عمل شوند.
ماموریت های اجتماعی و فردی خانواده‌ها
ماموریت های اجتماعی و فردی خانواده‌ها در عرصه حوادث ترافیکی، عبارت است از، منفعت مندی از ظرفیت واحدهای بهداشتی و دریافت آموزش‌های ملزوم در جهت خودمراقبتی، تشکیل حساسیت در افراد خانواده در خصوص پیشگیری از حوادث ترافیکی با دیدگاه مسئولیت اجتماعی، شراکت در پویش های ملی افت حوادث ترافیکی با آموخته ها و ازمایش ها وابسته، آگاه‌سازی، حساس سازی و مطالبه‌گری (با منفعت گیری از ظرفیت های کل سرزمین همانند سمن ها)، پرهیز از بی تفاوتی و عادی انگاری تصادفات مرگبار و ابراز مرگ.
راهکارهای افت حوادث رانندگی بر مبنای خودمراقبتی
شعار “پیشگیری بهتر از درمان است”، مدام سرمشق حوزه بهداشت قرار داشته و باور این نوشته که هزینه در جهت پیشگیری خود اندوخته گذاری محسوب می‌شود، سرلوحه برنامه‌های این حوزه قرار دارد. در این عرصه مراعات برخی موارد الزامی است.
پیشگیری از رفتارهای پرخطر و تخطی از شدت مجاز
میانه رانندگی باید با خود به عواقب شتاب و عجله میانه رانندگی بیندیشیم و اختلاف وقتی رانندگی ایمن و غیر ایمن را قیاس کنیم، از تحریک و تهییج برای تعقیب خودروهایی که شدت غیرمجاز دارند، امتناع کنیم، زمان سفر را به نحوی مدیریت کنیم که نیاز به عجله نداشته باشیم و اگر سرنشین ماشین هستیم نسبت به حرکت راننده حساس باشیم وتذکر بدهیم.
جلوگیری از بی توجهی به جلو
حواس‌پرتی ناشی از منفعت گیری از تلفن همراه (به اختصاصی نوشتن متن و مطلب)، مشغولیت ذهنی و غرق شدن در افکار، او گفت و گو و مشاجره با سرنشینان، اشیای داخل ماشین و مناظر مسیر از عوامل مهم می باشند که باید از آنها پرهیز کرد.
استراحت کافی و عدم رانندگی در میانه خواب آلودگی و خستگی
رانندگی با حالت خواب آلودگی خطر تصادفات را سه تا چهار برابر افزایش می‌دهد. لذا قبل از رانندگی طویل استراحت کافی (حداقل ۷ ساعت) داشته باشید. اگر به گفتن سرنشین در ماشین نشسته‌ایم به راننده اجازه رانندگی زمان خستگی و خواب آلودگی ندهیم، چون این مساله علتکاهش قابل دقت توانایی راننده در دیدن، فکر کردن و تصمیم گیری، عکس العمل و در نتیجه از دست رفتن زمان طلایی برای عمل مناسب می‌شود.
قبل از رانندگی داروهای خواب‌آور منفعت گیری نکنیم و به محض حس خستگی و خواب آلودگی توقف و استراحت کنیم.
در طول سفر به طوری برنامه ریزی کنیم که به ازای هر ۲ ساعت رانندگی ۱۵ دقیقه استراحت داشته باشیم. از آنجا که بی حرکتی میانه رانندگی هم جهت خواب آلودگی می‌شود، میانه رانندگی به تهویه مناسب داخل ماشین دقت کنیم، از نوشیدنی‌هایی همانند قهوه، چای و آب منفعت گیری کرده و تلاش کنیم شکر و شیرینی مصرف نکنیم؛ یقیناً جویدن آدامس به هوشیاری فرد پشتیبانی می‌کند.
دقت به نکات ایمنی رانندگی
زمان رانندگی در شب و شرایط جوی نامساعد به علت افزایش گمان خطر به نکاتی همانند حالت سلامت ماشین، تمیز بودن شیشه و نیز ماشین به علت بازتاب نور و دیده شدن، بازدید مسیر و استراحت کافی، دقت کنیم. بازدید سلامت فنی ماشین را جدی بگیریم.
نگه داری فاصله طولی و عرضی به اختصاصی در شرایط نامساعد جوی تعداد بسیاری ضروریست و باید آن را جدی گرفت.
در خصوص مسیر سفر از طرق گوناگون به اختصاصی سامانه سازمان راهداری و پلیس اطلاعات ملزوم را کسب کنید. منفعت گیری از وسایل ایمنی در ماشین به اختصاصی کمربند، نصب صندلی اختصاصی کودکان را مراعات کنید.
برای سرنشینان جلوی ماشین خطر مرگ در شدت ۶۵ کیلومتر ۸۵ درصد است. به این علت برخلاف شرایط تعارفات جاری، برای گروه‌های صدمه پذیر پیشنهاد می‌شود این افراد در صندلی عقب ماشین مستقر شوند.
دقت جدی به هشدارها، علائم و پیشنهاد‌ها را که تبدیل نگه داری ایمنی و سلامت راننده و سرنیشیان ماشین و عابران است جدی بگیرید. همیشه ایمن‌ترین راه را انتخاب کنید، به جستوجو راه بین‌بُر نباشید. راه ایمن، بهترین راه است. وسایل پشتیبانی‌های اولیه و اطفاء حریق در ماشین به همراه داشته باشید.
سپس از دو ساعت رانندگی یا طی ۲۰۰ کیلومتر، در جای مناسب توقف کنیم، یک فنجان چای یا قهوه بنوشید و ۱۵ دقیقه بخوابید.
سرنشینان ماشین، باید حواسشان به راننده باشد، هر چند زمان یکبار به صورتش نگاه کنند، با او سخن بگویید کنند و از خواب آلود نبودن او یقین شوند.
همه سرنشینان ماشین (حتی سرنشینان عقب ماشین) باید کمربندهای ایمنی را ببندند.
با هر ۱۰ کیلومتر افزایش شدت رانندگی، گمان تصادف چندین برابر افزایش می‌یابد.
منفعت گیری از صندلی مخصوص کودک در ماشین مقدار مرگ و صدمه دیدن را افت می‌دهد.
به صفر رساندن حوادث، نیازمند ۱۰۰ درصد ضمانت است.
عابران پیاده، دوچرخه سواران و موتورسواران در قیاس با رانندگان و سرنشینان اتومبیل‌ها و وسایل نقلیه دیگر، زیاد تر در معرض خطر می باشند و کاربران صدمه پذیر راه ها نام دارند.
عابران پیاده در تصادف باخودرویی که۸۰ کیلومتر در ساعت شدت دارد، به طور تقریبی اصلاً شانس زنده ماندن ندارند. شانس زنده ماندن عابران پیاده با افزایش شدت خودرویی که با آنها برخورد می کند افت می یابد، این چنین شدت بر شدت ضربه تصادف تأثیر می گذارد.
به عابران پیاده پیشنهاد می‌شود که در شب و در مه و غبار و در شرایطی که دید کافی وجود ندارد، از لباس رنگ روشن منفعت گیری کنند و درصورت پوشیدن لباس تیره یا چادر مشکی در شرایط فوق حتماً علامت شبرنگ روی لباس خود نصب کنند.
عبور از مکان‌های مجاز و پیاده روها، خط کشی عابر پیاده و پل های هوایی، دقت به چراغ مخصوص عابرین پیاده از پیشنهاد‌های ایمنی برای عابران پیاده است. در صورت پوشیدن لباس‌های سیاه در کمتر از ۱۰ متر و لباس سبز و قرمز توسط عابر پیاده راننده تنها در فاصله ۲۰ متری قادر به دیدن او خواهد می بود.
با پوشیدن لباس زرد این فاصله به ۴۰ متر افزایش می‌یابد. منفعت گیری از نوارهای رفلکتیو (دور بازو، کمر و دور مچ پاها) این فاصله به ۵۰ متر می‌رسد.
والدین باید به کودکان خود بیاموزند که خیابان مکانی خطرناک است و نباید به جای پارک به محل بازی کودکانشان تبدیل شود.
پیشنهاداتی برای افت بار تصادفات رانندگی
تسریع در تشکیل سامانه ملی مدیریت اطلاعات حوادث ترافیکی، تدوین واژه نامه ملی حوادث ترافیکی و یا منفعت گیری از منبع های حاضر برای یکسان سازی ثبت موارد منتسب به حوادث ترافیکی در جهت یکسان سازی آمار و رقم های سازمان های ذی نقش، منفعت گیری از ابزارهای تشویقی به جای قوه قهریه و اجبار (جریمه) در جهت تشویق فرهنگ صحیح ترافیکی، تخصیص بودجه کافی و هزینه کرد موثر بر پایه عوامل تشکیل حوادث، شفاف سازی، پایش و نظارت اصولی بر هزینه کرد منبع های حاضر و یا آتی، افت نقاط حادثه خیز یا انجام عمل های احتیاطی و اراعه گزارش از اثربخشی عمل های، تحکیم هوشمندسازی فرهنگ ترافیکی، نوسازی/بهسازی ناوگان ترافیکی و حمل و نقل عمومی، تهیه و پخش مکرر محتوای آموزشی در صدا و سیما در همه طول سال و تشدید آن در زمان های خاص (نوروز و تعطیلات)، استخراج درس آموخته ها از عمل های سازمان ها، مصاحبه با خانواده های قربانیان حوادث ترافیکی و پخش آنها به طور محتوای مناسب پخش، منفعت گیری از درس آموخته کشورهای موفق و بومی سازی آنها در سرزمین، تحکیم ناوگان حمل و نقل ایمن (ریلی)، از جمله پیشنهادات برای افت بار تصادفات رانندگی است.
این چنین، رهبر معظم انقلاب در مراسم دانش آموختگی دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی در ۲۶ شهریور ۹۶ به نوشته تصادفات جاده‌ای اشاره و اظهار داشتند که در نوشته تصادفات جاده‌ای باید نیروی انتظامی و دستگاه‌های دیگر، سهم خود را در جلوگیری از ابراز این چنین حوادث تلخ و ناگواری اشکار کنند و با رفع کردن نقاط ضعف، ماموریت خود را انجام بدهند. لذا انجام یک پژوهش ملی به گفتن تکلیف و شراکت همه ذی نقشان به منظور تعیین سهم هر یک از عوامل مؤثر بر حوادث ترافیکی در تعامل با دیگر عوامل (عدم اراعه آمار خام بدون تحلیل و ربط با دیگر عوامل) نیز تاثییر بسزایی خواهد داشت.
عمل های قبل از وقوع حوادث در حوزه بهداشت
در راستای پیشگیری از حوادث ترافیکی، عمل های بسیاری در حوزه بهداشت انجام می‌شود. یکی از این عمل های، شراکت در جلسات هماهنگی همانند کمیسیون ایمنی راه‌ها است که در آن پیگیری و انجام مصوبات محوله مورد دقت قرار می‌گیرد. ارسال محتواهای آموزشی به صدا و سیما و این چنین ارسال این محتواها به سطوح محیطی برای منفعت‌برداری از ظرفیت شبکه بهداشتی درمانی، از دیگر اقداماتی است که به منظور آگاهی‌رسانی و پیشگیری از حوادث انجام می‌شود. علاوه بر این، شراکت در برنامه برسی سلامت روان رانندگان خودروهای سنگین و مداخلات وابسته نیز از جمله ماموریت های این حوزه است.
این چنین، برگزاری برنامه‌های مشترک با دیگر سازمان‌ها و انجام مطرح‌های پژوهشی بر پایه نیازسنجی، از دیگر عمل های مؤثر است. در این راستا، همکاری با مراکز تحقیقاتی و انجام پژوهش‌های کاربردی برای طراحی مداخلات ملزوم از اهمیت اختصاصی‌ای برخوردار است. برگزاری پویش‌های مشابه با مناسبت‌ها همانند هفته ایمنی راه‌ها، ایام نوروز و راهیان نور، نیز به ترویج آگاهی در عرصه حوادث ترافیکی پشتیبانی می‌کند.
در عرصه پیشگیری، شراکت در مطرح ضربتی افت حوادث ترافیکی و تهیه گزارش‌های ملی از عمل های انجام‌شده در دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز از جمله فعالیت‌های مهم است. این چنین شراکت در تدوین یا بازبینی قوانین و اسناد مرتبط با حوادث ترافیکی، همانند قانون رسیدگی به تخلفات اداری و سند افت مرگ و میر در گروه سنی ۱۸-۲۹ سال، از دیگر عمل های اساسی به شمار می‌آید. تشکیل محتوا برای مدارس و ظرفیت‌سازی در واحدهای بهداشتی سطح یک نیز از دیگر اقداماتی است که به ترقی آگاهی عمومی پشتیبانی می‌کند.
برنامه‌های آتی در راستای افت پیامدهای حوادث ترافیکی
برنامه‌های آتی در این عرصه شامل تحکیم و بازبینی برنامه‌های حاضر است. یکی از اهداف مهم، تشکیل برنامه‌هایی برای فرهنگسازی در خصوص فرهنگ ترافیکی به اختصاصی در بین خردسالان به منظور نهادینه شدن این فرهنگ است. این چنین، تکمیل و بارگذاری محتواهای آموزشی در حوزه حوادث ترافیکی در سایت معاونت بهداشت برای دسترسی عمومی و تدوین یا بازبینی کتاب راهنمای مراقبت از حوادث ترافیکی اختصاصی تیم سلامت به دانشگاه‌ها، به گفتن دستورالعمل کشوری، از برنامه‌های آینده است. بازبینی بسته‌های آموزشی سفر ایمن در برنامه سلامت نوروزی و تحکیم برنامه‌های مشارکتی با دیگر ذینفعان به منظور هم‌افزایی عمل های نیز در دستور کار قرار دارد.
کمپین‌های بسیاری در ایام نوروز، فصل تابستان و زمستان، روز جهانی قربانیان حوادث ترافیکی، و هفته جهانی ایمنی راه‌ها در دانشگاه‌های علوم پزشکی سرزمین برگزار می‌شود. این کمپین‌ها با همکاری سازمان‌های ذیربط همانند سازمان اورژانس سرزمین، هلال احمر، وزارت راه و شهرسازی، راهداری، و پلیس راهور اجرا می‌گردد. کمپین نوروزی، با شعار “نه به تصادف”، در همه دانشگاه‌های علوم پزشکی سرزمین به منظور خبر‌رسانی و ارتقاء آگاهی مردم در راستای افت حوادث ترافیکی اجرا خواهد شد.
انتهای مطلب/
دسته بندی مطالب
فرهنگ وهنر