به گزارش آیندگان
طبق معمول انسان‌ها بر پایه ایده باینری جنسیتی، از بدو تولد در یکی از ۲ دسته زن یا مرد گنجانده خواهد شد. اما تعداد بسیاری از آنها به‌مرور زمان در قلب و ذهن خود حس می‌کنند که کاملا مرد یا زن نیستند. هویت آنها در هاله ابهامی بین زن‌بودن و مردبودن مانده است. این افراد نان باینری نامیده خواهد شد. همراه ما باشید تا بدانیم نان باینری چیست و چطور باید با این افراد برخورد کرد؟
نان باینری چیست؟
برای جواب به سوال نان باینری چیست باید داسنت که هویت جنسیتی همه آدم‌های روی زمین را نمی‌توان در ۲ دسته زن و مرد گنجاند. برخی افراد، اصطلاحا نان باینری‌ها، هویت و نقش جنسیتی و ویژگی‌ها و صفاتی بین این دو دارند، یعنی هم زن هم مرد یا احتمالا هم نه زن و نه مرد!
فهمیدن این افراد از جنسیت خود امکان پذیر با ویژگی‌های بیولوژیکی که با آن متولد شده‌اند مطابقت نداشته باشد. یقیناً دقت کنید که هویت جنسی و گرایش جنسی افراد دو مقوله کاملا مجزاست. افراد غیر باینری همانند همه انسان‌های دیگر گرایش جنسی دارند و امکان پذیر دگرجنس‌گرا، هم‌جنس‌گرا، دوجنس‌گرا یا غیرجنس‌گرا باشند.
جنسیت کوئیر (Genderqueer)، غیرباینری (Non-binary) یا غیردوگانه چتر بزرگی برای تعداد بسیاری از انواع هویت‌های جنسی است که فقط در دسته زن و مرد نمی‌گنجند. مواردی همچون:
- جندر فلوید یا هویت جنسی شناور؛
- ای‌جندر یا بی‌جنسیت؛
- بای‌جندر یا دوجنسیتی؛
- دمی‌جندر یا نیمه‌جنسیتی (همانند نیمه‌دختر، نیمه‌پسر یا نیمه‌سیال)؛
- پن‌جندر یا همه‌جنسیتی.
احتمالا فکر کنید مفهوم غیرباینری اتفاق‌ای نوظهور و حاصل گرایش سبک زندگی امروزی به مدرنیته و غرب‌گرایی است، اما وجود این افراد در تاریخ به ثبت رسیده است، آن هم ۴ صده قبل از میلاد مسیح.
تفاوت نان باینری‌ها و ترنسجندر‌ها
سپس از آشنایی با معنی نان باینری، به گمان زیاد می‌سوال کرد نان باینری همان ترنسجندر است یا خیر. کلمه ترنسجندر برای افرادی به کار می‌رود که با کالبد مرد یا زن متولد خواهد شد و بعدا با انجام عمل جراحی تحول جنسیت، هویت جنسیتی خود را تحول خواهند داد. امکان پذیر زنی در جسم مرد باشد یا مردی در جسم زن.
همه افراد تراجنسیتی غیرباینری نیستند. اگر فردی جنسیت خود را منحصرا مرد یا زن بداند و هیچ زمان خود را در هر ۲ دسته نبیند، کلمه ترنسجندر برای او به کار می‌رود. در حالی که فرد نان باینری هر دو جنسیت را در وجود خود حس می‌کند.
تفاوت هویت و گفتن جنسیتی
هویت جنسیتی حس درونی فرد به جنسیتش است. کلماتی همانند مرد، زن، نان باینری، ای‌جندر و بی‌جندر همه انها برای توصیف هویت فرد به کار می‌روال. باور کنید یا نه، دامنه انواع هویت‌های جنسی تا بی‌نهایت ادامه دارد.
گفتن جنسیتی شامل حرکت انسان، پوشش و حتی نحوه سخن بگویید‌کردن اوست. هنگامی فردی از لباس‌پوشیدن به‌سبک زنانه، مردانه یا آندروژین سخن بگویید می‌کند، در واقع گفتن جنسیتی خود را آشکار می‌کند.
تعداد بسیاری از ما این را همچون اصل پذیرفته‌ایم که اکثر افراد نان باینری در جامعه سراغ سبک و استایل آندروژین می‌روال، یعنی لباس و لوازمی که نشانگر ترکیبی از خصوصیات فیزیکی زن و مرد باشند. یقیناً این فکر درست نیست. زیاد از آنها امکان پذیر گفتن جنسیتی مردانه، زنانه یا ترکیبی از این دو داشته باشند.
با دقت به تفاوت این ۲ مفهوم، نمی‌توان هویت افراد را فقط با دقت به پوشش و ظاهر آنها تشخیص داد. فراموش نکنید هویت و گفتن جنسی انسان‌ها کاملا شخصی است و توصیف آنها کاملا به خود فرد بستگی دارد.
فهمیدن جنسیت همچون طیف
این فکر که جنسیت انسان‌ها همیشه و تحت هر شرایطی در یکی از ۲ دسته زن یا مرد جای می‌گیرد، نوعی ساختار اجتماعی است که در طول تاریخ برای اختلاف بین صفات بیولوژیکی زنان و مردان به کار رفته است. اما ایده طیف جنسیت هم تقدم تاریخی دارد هم در علم زیست‌شناسی پذیرفته شده است. در تاریخ همیشه بوده‌اند افرادی که جنسیت آنها در ۲ مفهوم کلیشه‌ای زن و مرد نمی‌گنجیده است. وجود این مثالهای ناسازگار در طول تاریخ، عرصه خوبی برای فهمیدن تنوع هویت جنسی امروزی فراهم کرد.
حتی اگر از دید بیولوژیکی نگاه کنیم، جنسیت بشر همیشه لزوما دوتایی نیست. از هر ۲هزار نفر یکی با مشخصات «Intersex» متولد می‌شود، یعنی فردی که به‌خاطر ویژگی‌های کروموزم‌ها و آناتومی بدنش منحصرا زن یا مرد نیست.
ایده دسته‌بندی هویت به ۲ دسته زن و مرد نادرست نیست، اما ناقص است. تعداد بسیاری از افراد با ترکیبی از مؤلفه‌های بیولوژیکی متولد خواهد شد که خارج از محدوده زن یا مردبودن است.
چالش‌های افراد نان باینری در جامعه
به‌رغم رخنه مدرنیته در تاروپود فرهنگ امروزی کل دنیا، تا این مدت هم افرادی با هویت‌های جنسی متفاوت با تبعیض‌ها و باورهای نادرستی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند؛ زیاد‌ها اعتقاد دارند این افراد اصلا وجود رسمی در جامعه ندارند، بی‌جنسیتی یا چندجنسیتی آنها ناشی از بیماری‌های روانی است یا فقط تشنه دقت‌اند و زیاد سریع از این مرحله عبور می‌کنند. در کنار صدمه‌ها و درد ناشی از این قسم تفکرات ناآگاهانه، تعداد بسیاری از این افراد با استرس زیاد ناشی از این موارد مواجه می باشند:
- تصمیم‌گیری درمورد اظهار نان باینری بودن و افرادی که این قضیه را با آنها در بین می‌گذارند؛
- افزایش اطلاعات اطرافیان درمورد هویت غیر باینری؛
- خطاب‌شدن با ضمایر نادرست؛
- حس نیاز به دفاع از هویت خود یا اثبات آن به جامعه.
افراد نان باینری را چطور خطاب کنیم؟
اکنون که فهمیدیم نان باینری چیست باید به سوالات جدی‌تری جواب دهیم. بهترین راهکار برای به‌چالش‌کشیدن کلیشه‌های جنسیتی، منفعت گیری از زبان خنثی و بی‌طرف در مکالمات روزمره است. منفعت گیری از ضمیر یا کلمه‌ای که زن یا مردبودن را القا کند، برای افراد نان باینری خشونت مبتنی بر جنسیت محسوب می‌شود. انسان جایزالخطاست و تشخیص جنسیت افراد یکی از اشتباهاتی است که امکان پذیر چندین دفعه مرتکب شویم. در این حالت عذرخواهی کنید و برای جلوگیری از تکرار این نادرست، از زبان جنسیتی بی‌طرفانه منفعت بگیرید و برای افراد نان باینری این واژگان را جانشین کنید:
- به‌جای پسر، دختر، زن و مرد بگویید شخص، فرد، انسان.
- به‌جای خانم‌ها و آقایان بگویید مردم.
- به‌جای پسربچه و دختربچه بگویید کودک.
- به‌جای مادر یا پدر بگویید والد.
- به‌جای زن یا شوهر بگویید همسر.
مادامی که از این کلمات جانشین منفعت گیری می‌کنید، کلام شما به‌هیچ‌وجه برای افراد نان باینری آزاردهنده نخواهد می بود. یقیناً بهتر است در اولین ملاقات با این افراد از خودشان سوال کنید دوست دارند چطور خطاب شوند.
چطور به افراد نان باینری احترام بگذاریم و از آنها حمایتکنیم؟
تعداد بسیاری از ما با این باور بزرگ شده‌ایم که در دنیا فقط ۲ جنسیت زن و مرد وجود دارد و هر چیزی خارج از این چارچوب برایمان تازه و غیرملموس است. برای همین احتمالا در اولین برخورد با افراد کوئیر آن‌طور که باید محترمانه حرکت نکنیم. در حالی که با دقت به نگاه قضاوتگر جامعه به این گروه از افراد، بهتر است حواسمان به چند مسئله جمع باشد:
۱. با ذهنی باز یاد بگیرید
اگر در حال مطالعه این مقاله هستید، یعنی شما آماده یادگیری درمورد‌ی هویت‌های جنسیتی گوناگون هستید. آگاهی، اولین قدم برای فهمیدن و پذیرفتن است. تلاش کنید منبع های معتبر را مطالعه کنید و ازمایش ها افراد نان باینری را بشنوید.
۲. هویتشان را بپذیرید
هنگامی فردی هویت خود را نان باینری معارفه می‌کند، او را باور کنید. از اظهارنظرهایی همانند “احتمالا این فقط یک مرحله است” یا “بعداً تحول می‌کنی” خودداری کنید. احترام به هویت افراد، اولین قدم برای تشکیل فضایی امن و پشتیبانی‌کننده است.
۳. درست خطابشان کنید
نام و ضمایر موردنظر فرد را بپذیرید و از آنها منفعت گیری کنید. برخی افراد نان باینری نام خود را تحول خواهند داد؛ پرسیدن نام قبلی یا علت تحول آن، بی‌احترامی محسوب می‌شود. اگر در رابطه ضمایرشان یقین نیستید، محترمانه سوال کنید یا از ضمایر خنثی همانند “آنها/they” منفعت گیری کنید.
۴. حریم خصوصی آنها را نگه داری کنید
هویت جنسیتی، یک نوشته شخصی است. مگر این که خودشان در جمعی خاص آن را آشکار کرده باشند، هیچ زمان بدون اجازه درمورد‌ی هویتشان با دیگران سخن بگویید نکنید. در تعداد بسیاری از جوامع، افشای هویت نان باینری می‌تواند افراد را در معرض تبعیض و صدمه قرار دهد.
۵. سوالات نامناسب نپرسید
پرسیدن سؤالاتی همانند “آیا دختر به دنیا آمدی یا پسر؟”، “چه وقتی فهمیدی که نان باینری هستی؟”، یا “برنامه‌ات برای آینده چیست؟” نه‌تنها الزامی نیست، بلکه امکان پذیر علتناراحتی شود. اگر می‌خواهید حمایتگر باشید، زیاد تر شنونده باشید تا پرسشگر.
۶. به دیگران آموزش دهید
با به‌اشتراک‌گذاری منبع های معتبر و آگاهی‌بخشی در محیط‌های گوناگون، به فهمیدن بهتر جامعه نسبت به هویت‌های نان باینری پشتیبانی کنید. تشویق دیگران به منفعت گیری از زبان بی‌طرف و فراگیر، گامی مؤثر برای پذیرفتن زیاد تر است.
۷. از سیاست‌های ضدتبعیض حمایتکنید
حمایتاز قوانین و سیاست‌هایی که شرایط زندگی، تحصیل و کار را برای افراد نان باینری راحت‌تر می‌کند، گامی مهم در جهت برابری است. این حمایتمی‌تواند شامل امضا کردن دادخواست‌ها، شرکت در کمپین‌های آگاهی‌بخشی، یا همراهی در تحول قوانین باشد.
۸. مهربان و حمایتکننده باشید
هویت جنسیتی یک فرد، معیار خوبی یا بدی او نیست. با افراد نان باینری همان‌گونه حرکت کنید که انتظار دارید دیگران با شما حرکت کنند: با احترام، مهربانی و بدون قضاوت. یقیناً در عین پشتیبانی، حریم شخصی آنها را مراعات کنید و از ورود به مرزهایشان خودداری کنید.
پرسشنامه خودکاوی هویت جنسی
اکنون که اشکار شد نان باینری چیست به سراغ یک پرسشنامه درمورد هویت جنسی برویم.
مقصد از این پرسشنامه پشتیبانی به شما برای تفکر عمیق‌تر درمورد هویت جنسی‌تان است.
این پرسشنامه یک ابزار تشخیصی قطعی نیست و تنها خود شما می‌توانید هویت جنسی خود را تعیین کنید. در صورت ابراز چالش‌های خاص با روانشناس خود مشورت کنید.
در ادامه برای هر یک از ۱۰ سوال زیر، جواب خود را بر مبنای مقیاس پنج گزینه‌ای انتخاب کنید:
-
کاملاً ناموافق = ۰ امتیاز
-
ناموافق = ۱ امتیاز
-
نظری ندارم/خنثی = ۲ امتیاز
-
موافق = ۳ امتیاز
-
کاملاً موافق = ۴ امتیاز
سپس امتیازهای هر سوال را با هم جمع کنید.
سوالات پرسشنامه خودکاوی هویت جنسی
-
هویت قابل تعریف:
آیا حس می‌کنید هویت جنسیتی شما به‌سادگی در قالب‌های سنتی مرد/زن قابل تعریف نیست؟ -
تناقض با قالب‌های سنتی:
آیا توانایی کرده‌اید که تعابیر جنسیتی استاندارد برای شما مناسب نباشند؟ -
گفتن آزاد:
آیا تمایل دارید هویت جنسیتی خود را بدون محدودیت‌های قالب‌های دودویی گفتن کنید؟ -
واژگان متنوع:
آیا دوست دارید از واژگان و تعاریف متنوعی برای گفتن هویت خود منفعت گیری کنید؟ -
مقاومت در برابر انتظارات:
آیا حس می‌کنید که انتظارات جامعه درمورد‌ی نقش‌های جنسیتی، بر شما تأثیر منفی گذاشته است؟ -
جستجوی نوآورانه:
آیا به ایده‌ی کاوش در رابطه هویت‌های جنسیتی غیرسنتی علاقه‌مند هستید؟ -
فراتر از دودویی:
آیا خود را به گفتن فردی می‌بینید که از چارچوب‌های دودویی جنسیتی فراتر رفته است؟ -
سیالیت هویت:
آیا معتقدید که هویت جنسیتی یک مفهوم سیال و پویا است که می‌تواند تحول کند؟ -
فشارهای اجتماعی:
آیا در روبه رو با انتظارات و فشارهای جامعه نسبت به هویت جنسیتی، حس محدودیت می‌کنید؟ -
اشتراک‌گذاری ازمایش ها:
آیا دوست دارید ازمایش ها و دیدگاه‌های خود درمورد‌ی جنسیت را به اشتراک بگذارید و در او گفت‌وگوهای مربوط به این نوشته شرکت کنید؟
تفسیر نتایج
-
۰ تا ۱۵ امتیاز:
امکان پذیر هویت شما زیاد تر در چارچوب‌های دودویی قرار گیرد. این بدان معنی نیست که نمی‌توانید به مرور زمان به ازمایش ها تازه روی آورید، بلکه اکنون حس راحتی بیشتری با تعاریف سنتی دارید. -
۱۶ تا ۳۰ امتیاز:
به گمان زیادً شما دچار یک فرآیند کشف هویت هستید؛ جایی که برخی از جنبه‌های شخصیت شما از قالب‌های سنتی فاصله دارد و برخی دیگر در آن وجود دارند. این مرحله می‌تواند شروعی برای بازدید‌های عمیق‌تر باشد. برای بازدید این مورد حتما از همراه یک روانشناس پشتیبانی بگیرید. -
۳۱ تا ۴۰ امتیاز:
نتایج مشخص می کند که تمایل شما به پذیرفتن و گفتن هویت‌های غیر دودویی زیاد بالا است. شما امکان پذیر بخواهید هویت خود را به گفتن نان باینری یا خارج از دودویی تعریف کنید. رای بازدید این مورد حتما از همراه یک روانشناس پشتیبانی بگیرید.
کلام آخر
با تصدیق و قبول انواع هویت‌های جنسیتی از جمله شخصیت کوئیر یا غیر باینری، فضایی برای ظهور تنوع جنسیتی و اسایش زندگی افرادی فراهم می‌کنیم که با تفاوت‌های بیولوژیکی متولد شده‌اند و به‌اندازه ما سهمی از این جهان دارند. فراموش نکنید هریک از ما نقش مهمی در ضمانت امنیت و حمایتاز این افراد ایفا می‌کنیم و نگاه ما به آنها تا حد بسیاری نگاه اطرافیانمان را شکل می‌دهد.
شما بگویید
شما چه اطلاعات فرد دیگر درمورد شخصیت نان باینری دارید؟ اگر تا‌به‌حال توانایی تعامل با این گروه از افراد را داشته‌اید، چشم به راه شنیدن توانایی‌های ارزشمندتان هستیم. احتمالا بتوانیم در کنار هم توانایی زندگی در این جهان را برای این افراد راحت‌تر کنیم.
دسته بندی مطالب
فرهنگ وهنر