خطرات عدم درمان دندان عفونی

اگر اخیراً دچار دندان درد، تورم، یا عفونت دهان شده‌اید، شاید از خودتان پرسیده باشید:
“آیا عفونت ریشه دندان خطرناک است؟”
پاسخ کوتاه این است: بله، بسیار خطرناک است، به‌خصوص اگر نادیده گرفته شود. اما نگران نباشید، در این مقاله، همه چیز را  برای شما توضیح خواهیم داد.

عفونت دندان می تواند کابوس هر کسی باشد. بسیاری از افراد فکر می کنند که مشکلات بهداشت دهان و دندان تأثیر جدی روی سلامت فرد نخواهد داشت، اما صبر کنید تا در این مقاله حقیقت ترسناکی را در مورد آنها به شما بگوییم.

مشکلات بهداشت دهان و دندان مانند عفونت های دندانی را نباید ساده گرفت. ممکن است در مورد پوسیدگی دندان و بیماری لثه چیزهایی شنیده باشید، اما شاید ندانید که نادیده گرفتن عفونت های دندانی چقدر می توانند جدی شوند.

عفونت های دندان زمانی می توانند تهدید کننده زندگی باشند که از یک آبسه دندانی درمان نشده ایجاد شوند. آبسه محل انباشته شدن چرک است، که از گلبول های سفید، بافت مرده و میکروب ها تشکیل شده است. هنگامی که عفونت گسترش می یابد، عوارض ایجاد می شوند. خوشبختانه، با کمک برخی از فرایندهای دندانپزشکی، دندانپزشک شما می تواند از اثرات مضر عفونت های دندانی برای سلامتی جلوگیری کند.

مخاطب این مقاله چه کسانی هستند؟

• افرادی که با دندان درد، تورم صورت یا چرک دندانی مواجه‌اند.
• پدر و مادرهایی که نگران عفونت دندان کودکان هستند.
• کسانی که به دنبال متخصص درمان ریشه دندان قابل اعتماد در تهران می‌گردند.

چرا عفونت ریشه دندان نگران‌کننده است؟

آیا تا به حال دچار درد دندان، تورم صورت، یا چرک لثه شده‌اید و با خودتان فکر کرده‌اید:
“نکند عفونت ریشه دندان باشد؟ آیا واقعاً خطرناک است؟”

عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها از طریق پوسیدگی، ترک یا ضربه وارد پالپ (مغز دندان) می‌شوند. پالپ، بافت زنده‌ای شامل عصب‌ها و عروق خونی است که در صورت عفونت، به شدت آسیب می‌بیند. در صورت عدم درمان، این عفونت می‌تواند به:

• استخوان فک
• سینوس‌ها
• جریان خون
• و حتی اندام‌های حیاتی بدن

گسترش یابد. به این حالت در علم پزشکی “دندان عفونی با عوارض سیستمیک” گفته می‌شود.

چرا این موضوع برای والدین مهم است؟

کودکان هم ممکن است به دلیل پوسیدگی دندان‌های شیری دچار عفونت دندان شوند. و برخلاف تصور رایج، این موضوع بسیار جدی است.
آیا می‌دانستید که عفونت دندان شیری می‌تواند به دندان دائمی زیر آن آسیب برساند؟

مراجعه زودهنگام به متخصص درمان ریشه کودکان، به‌ویژه در موارد دندان شیری ملتهب یا آبسه‌دار، کاملاً حیاتی است.

علائم عفونت ریشه دندان چیست؟

آیا تا به حال دچار درد مزمن دندان شده‌اید که حتی با مسکن هم آرام نشود؟ یا شاید متوجه تورم در اطراف دندان یا صورت خود شده‌اید؟ این‌ها ممکن است نشانه‌های جدی از عفونت ریشه دندان باشند؛ عارضه‌ای که اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به دیگر بخش‌های بدن نیز آسیب بزند.

عفونت ریشه دندان یا “Endodontic Infection” معمولاً زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از طریق پوسیدگی یا ترک وارد پالپ (بافت نرم داخل دندان) می‌شوند. اگر این عفونت درمان نشود، می‌تواند به بافت اطراف ریشه گسترش یافته و حتی باعث آبسه دندانی شود.

طبق گزارش American Association of Endodontists (AAE)، بیش از ۱۵ میلیون درمان ریشه سالانه در ایالات متحده انجام می‌شود و یکی از اصلی‌ترین دلایل آن، عفونت دندان است.

اگر هر یک از این علائم را دارید، وقت آن است که جدی بگیرید و به متخصص درمان ریشه مراجعه کنید:

 علائم اصلی:

• درد ضربانی و شدید، به‌خصوص هنگام جویدن
• تورم لثه، گونه یا صورت
• بوی بد دهان که با مسواک زدن رفع نمی‌شود
• خروج چرک از اطراف دندان یا حس مزه بد در دهان
• تب یا لرز
• حساسیت شدید به سرما یا گرما
• تغییر رنگ دندان

 علائم پیشرفته انتشار عفونت در بدن:

• دشواری در بلع یا تنفس
• تورم گردن یا فک
• احساس خفگی یا فشار در گلو

آیا عفونت دندان در کودکان خطرناک است؟

عفونت دندان در بزرگسالان ممکن است فقط دردناک باشد، اما در کودکان؟ ماجرا متفاوت است! بارها با والدینی روبه‌رو بوده‌ایم که فرزندشان با دندان عفونی به مطب مراجعه کرده‌اند، بی‌خبر از خطراتی که زیر پوست این عفونت نهفته است.

بر خلاف تصور عمومی، دندان‌های شیری صرفاً گذرا نیستند؛ آن‌ها نگهبان دندان‌های دائمی آینده‌اند. عفونت در این دندان‌ها می‌تواند:

• به جوانه دندان دائمی آسیب برساند.
• باعث اختلال در رشد فک و دندان‌ها شود.
• منجر به عفونت سیستمیک در بدن کودک شود.

نشانه‌های هشداردهنده دندان عفونی در کودکان

اگر یکی از علائم زیر را مشاهده کردید، وقت آن است به کلینیک مراجعه کنید:

• تورم صورت یا لثه در نزدیکی دندان شیری
• درد شدید هنگام غذا خوردن یا شب‌ها
• بوی بد دهان مزمن
• تب همراه با درد دندان
• ترشح چرک از لثه

چطور از عفونت دندان در کودکان پیشگیری کنیم؟

به والدین عزیز پیشنهاد می‌کنم:

• هر ۶ ماه کودک را برای معاینه نزد دندانپزشک ببرید.
• مسواک زدن از ۲ سالگی به‌صورت روزانه انجام شود.
• مصرف نوشیدنی‌های قندی را محدود کنید.
• از فلوراید تراپی یا سیلنت در سنین پایین استفاده کنید.
• در صورت مشاهده کوچک‌ترین علامت، با مطب تماس بگیرید.

چگونه عفونت دندان را خارج کنیم؟

به صورت خلاصه:

• مرحله اول: تشخیص دقیق با عکس دیجیتال و بررسی بالینی
• مرحله دوم: در صورت نیاز، تخلیه آبسه و مصرف آنتی‌بیوتیک
• مرحله سوم: انجام درمان ریشه با ابزارهای مدرن
• مرحله چهارم: ترمیم نهایی دندان برای جلوگیری از عود
• مرحله پنجم: پیگیری پس از درمان با ویزیت رایگان ۱ هفته بعد

 ۵ راهکار طلایی برای پیشگیری از عفونت دندان

۱. مسواک و نخ دندان: دو بار در روز، بدون استثناء!

تحقیقات Mayo Clinic (2024) نشان می‌دهد که مسواک زدن صحیح و استفاده منظم از نخ دندان، تا ۶۰% خطر پوسیدگی و عفونت دندان را کاهش می‌دهد.

 نحوه صحیح مسواک زدن:

• از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید.

• هر بار حداقل ۲ دقیقه مسواک بزنید.

• زبان خود را نیز تمیز کنید تا باکتری‌های مولد عفونت کاهش یابند.

۲. مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک: هر ۶ ماه یکبار

 با معاینه منظم، بسیاری از مشکلات در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند.

 آمار هشداردهنده: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO, 2023)، تنها ۳۰% افراد به‌صورت منظم به دندانپزشک مراجعه می‌کنند!

۳. درمان به‌موقع پوسیدگی‌ها

یک پوسیدگی کوچک اگر درمان نشود، می‌تواند به عفونت ریشه دندان تبدیل شود. من در طول سال‌ها فعالیت حرفه‌ای‌ام، موارد زیادی دیده‌ام که بیماران با گفتن “دردش خودش خوب شد!” فکر می‌کنند مشکل حل شده، درحالی‌که عفونت به ریشه رسیده است.

۴. مراقبت ویژه از دندان‌های کودکان

کودکان به دلیل مصرف شیرینی و نوشابه، بیشتر در معرض پوسیدگی هستند. آکادمی دندانپزشکی اطفال آمریکا (AAPD) توصیه می‌کند:

• از شیرینی و نوشابه به‌شدت پرهیز شود.

• کودکان نیز هر ۶ ماه چکاپ شوند.

• در صورت نیاز، فلورایدتراپی انجام شود.

۵. کاهش مصرف شیرینی و نوشابه

نوشابه‌های گازدار و مواد قندی، محیط دهان را اسیدی می‌کنند و مینای دندان را از بین می‌برند.

 اگر عفونت دندان دارید، چه کار کنید؟

در صورت مشاهده علائم عفونت:
۱. به متخصص اندودانتیکس مراجعه کنید (درمان ریشه نیاز به تخصص دارد).
۲. از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک بپرهیزید.
۳. تا زمان مراجعه به پزشک، از مسکن‌های معمولی مثل ایبوپروفن استفاده کنید.

برگرفته از: سایت رسمی دکتر کاووس قاجار متخصص عصب کشی و جراح ریشه دندان