تحقق یک نظریه ۴۰ ساله؛ ساخت یک هرم که همیشه روی یک سمت می‌افتد + ویدو_آیندگان

فکر کنید جسمی چهاروجهی (همانند یک هرم) را به هوا پرتاب می‌کنید و بدون دقت به این که از کدام جهت بیفتد، همیشه روی یک وجه خاص قرار بگیرد. هرچند غیرممکن به‌نظر می‌رسد، اما دانشمندان بالاخره موفق شده‌اند مدلی واقعی از این چنین شکلی بسازند. جسمی که نامش «Bille» است و اولین چهاروجهی تک‌پایدار جهان به حساب می اید.

Bille با الهام از یک نظریه قدیمی از ریاضیدان افسانه‌ای، «جان کان‌وی» (John Conway) ساخته شده است. هرچند خود کان‌وی بعدها نظریه‌اش را رد کرد و ناممکن دانست، اما اکنون در سال ۲۰۲۵ به لطف ترکیب بی‌نظیر ریاضیات، مهندسی و مواد پیشرفته، به حقیقت مدام است. این شکل شگفت و غریب، هر بار که روی زمین بیفتد، به‌طور خودکار و بدون پشتیبانی خارجی، خودش را به‌سمت یک وجه خاص برمی‌گرداند.

نحوه ساخت این هرم شگفت

دانشمندان برای ساخت این جسم از کربن فوق‌سبک برای اسکلت و از تنگستن کاربید (فلزی دو برابر سنگین‌تر از فولاد) برای پایه منفعت گیری کرده‌اند. بااین‌ترکیب، نحوه توزیع جرم کاملاً نامتقارن می‌شود، طوری که فقط یک نقطه اعتدال پایدار وجود داشته باشد.

«رابرت داوسون»، استاد دانشگاه سنت ماری در کانادا، از جمله سازندگان این جسم است و ابتدا تلاش کرده می بود با ابزارهایی ابتدایی همانند فویل سربی و چوب بامبو تلاش کند چنینی مدلی بسازد. اما پروژه‌ او به علت پایداری ضعیف و اثرات ناشی از تکانه‌ زاویه‌ای پیروزی‌آمیز نبوده است.

این پروژه تا سال‌ها در سکوت ماند، تا این که «گابور دوموکوش»، متخصص مجارستانی در هندسه و اعتدال اجسام، به همراه دانشجویش «گرگُ آلما‌دی» از دانشگاه فنی بوداپست، مجدداً آن را بازدید کردند. دوموکوش پیش از این با کشف «گُمبُک» (Gömböc) (جسمی که فقط روی دو نقطه اعتدال دارد) در بین دانشمندان شناخته شده می بود و اکنون تصمیم داشت از همان اصول هندسی برای حل یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های تئوری اعتدال منفعت گیری کند.

Bille نه‌تنها یک شاهکار هندسی است، بلکه می‌تواند الهام‌قسمت طراحی‌هایی در حوزه‌ی فناوری‌های فضایی و زیستی نیز باشد. دوموکوش اشاره می‌کند که ویژگی این جسم می‌تواند روزی در طراحی فرودگرهای فضایی مورد منفعت گیری قرار گیرد؛ به‌اختصاصی بعد از ناکامی‌های تازه برخی فرودگرهای ماه‌نورد که بعد از تماس با سطح دچار واژگونی شدند.