مصرف الکل در نوجوانی رشد مغز را مختل می‌کند_آیندگان

در دوره نوجوانی مغز با شدت شگفت‌انگیزی درحال تحول است و این تغیرات تا اواسط دهه سوم زندگی ادامه دارد. به‌همین‌علت هر عامل خارجی در این دوره می‌تواند تاثییر بزرگی روی مغز بگذارد. یکی از این عوامل الکل است که در تحقیقات بسیاری به خطرات مصرف آن برای مغز در دوره نوجوانی اشاره شده است.

از جمله این تحقیق‌ها می‌توان به مطالعه‌ای از محققان بیمارستان مک‌لین اشاره کرد که با منفعت گیری از فناوری‌های تصویربرداری پیشرفته، تغییرات شیمیایی و ساختاری قشر پیش‌پیشانی نوجوانانی را که الکل مصرف می‌کردند بازدید نمودند. این قسمت از مغز که ازجمله مسئول تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی است، آخرین ناحیه‌ای به شمار می‌آید که در فرایند رشد مغزی به بلوغ کامل می‌رسد و به همین علت بیشترین صدمه‌پذیری را در برابر مصرف الکل دارد.

خطرات مصرف الکل در دوره نوجوانی برای مغز

این پژوهش که بودجه آن توسط «مؤسسه ملی سوءمصرف الکل و الکلیسم» فراهم شده می بود، نشان داد که یکی از کلیدهای فهمیدن اثرات الکل بر مغز نوجوانان، ماده‌ای به نام گاما-آمینوبوتیریک اسید یا GABA است.

این ماده که دیرتر بالغ می‌شود، در سراسر مغز و به‌خصوص در لوب پیشانی یافت می‌شود و مسئول برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، حافظه مختصر‌زمان، کنترل شناختی و تصمیم‌گیری است. در این تحقیق اشاره شده که در دوران نوجوانی، مغز دستخوش بازآرایی گسترده‌ای از جمله بلوغ سیستم GABA می‌شود.

درمورد تأثیر مصرف الکل بر GABA تحقیقاتی انجام شده که مشخص می کند مصرف مکرر و سنگین الکل، فعالیت مهاری مطلب‌رسان عصبی GABA را به‌طور مصنوعی افزایش می‌دهد و در جواب، مغز برای نگه داری اعتدال داخلی، تعداد و حساسیت گیرنده‌های GABA را افت می‌دهد.

در زمان قطع مصرف الکل، این تغییرات جبران‌کننده علتافت شدید کارکرد مهاری GABA و افزایش بیش‌فعالی شبکه‌های عصبی می‌شود. این حالت می‌تواند به ابراز علائمی همانند اضطراب شدید، تحریک‌پذیری، اختلال خواب، تشنج و ناپایداری اضطراب منجر شود. در دوران نوجوانی که سیستم GABA تا این مدت در مرحله های مهم رشد و بلوغ قرار دارد، این اختلال در تنظیم مهار عصبی می‌تواند فرایندهای تکاملی مغز را تحت‌تأثیر خود قرار دهد.

به‌طورکلی، مطالعاتی که با تکنیک‌های تصویربرداری عصبی انجام شده نشان داده‌اند که مغز جوانانی که به‌طور مکرر و افراطی الکل مصرف می‌کنند، از نظر ساختاری و عملکردی متفاوت است. با اهمیت ترین تحول ساختاری شامل افت یکپارچگی ماده سفید می‌شود که برای انتقال کارآمد اطلاعات الزامی است.

این چنین تغییراتی در ماده خاکستری مشاهده شده که برای پردازش پاداش، دقت به محرک‌های مهم و حافظه کاری اهمیت بسیاری دارد.

علاوه‌براین، تحقیقات نشان داده که اغاز زودهنگام مصرف الکل با رفتارهای پرخطر مرتبط است. نوشیدن زیر سن قانونی، می‌تواند تبدیل تصمیمات بد و رفتارهای صدمه‌زننده شود؛ همانند رانندگی در حالت نامتعادل، حرکت جنسی ناایمن و مصرف دیگر مواد صدمه‌زا که هرکدام پیامدهایی را به همراه دارد.

این تحقیقات دلواپس‌کننده درحالی انتشار شده‌اند که مطابق آمار، مصرف الکل در بین نوجوانان افزایش بسیاری اشکار کرده است.

افزایش مصرف الکل در بین نوجوانان

مطابق گزارشی از CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا) الکل رایج‌ترین ماده مورد منفعت گیری بین جوانان در ایالات متحده است. مطابق این گزارش که «مطالعه رفتارهای پرخطر نوجوانان» نام دارد، وقتی که از دانش‌آموزان دبیرستانی درمورد فعالیت‌های ۳۰ روز قبل آنها سوال شده، ۳۳ درصد به مصرف مقداری الکل اشاره کرده‌اند و ۱۸ درصد حرف های‌اند که نوشیدن افراطی داشته‌اند. این چنین ۸ درصد آنها بعد از مصرف الکل رانندگی کرده‌اند.

در اروپا نیز مطابق آمار، نزدیک به ۸ نفر از هر ۱۰ دانش‌آموز ۱۵ تا ۱۶ ساله در سال قبل الکل مصرف کرده‌ است. دلواپس‌کننده‌تر از این، سن اغاز زیاد پایین است و ۳۳ درصد از افراد زیر ۱۳ سال در برخی کشورهای اروپایی الکل مصرف کرده‌اند.

تعریف علمی محققان از نوشیدن افراطی چیست؟

در این گزارش‌ها ادعا شده که بیشتر از ۹۰ درصد الکل مصرفی جوانان آمریکایی، به‌صورت نوشیدن افراطی (Binge Drinking) مصرف می‌شود.

مؤسسه ملی سوءمصرف الکل، نوشیدن افراطی را الگویی از نوشیدن تعریف می‌کند که غلظت الکل خون فرد را به ۰/۰۸ درصد یا بالاتر می‌رساند. به گفتن دقیق‌تر برای مردان معادل پنج نوشیدنی یا زیاد تر در نزدیک به دو ساعت و برای زنان معادل چهار نوشیدنی یا زیاد تر در نزدیک به دو ساعت است.

اما در نوجوانان، با مقدار کمتر الکل در زمان یکسان، همین سطح الکل در خون تشکیل می‌شود. به حرف های محققان، برای دختران نوجوان فقط سه لیوان، و برای پسران نوجوان بین سه تا پنج لیوان بسته به سن و جثه کافی است.